عذراء ( چشمه - )

چشمه آب قدیمی است که در دره قدرون ( دره جهنم ) در شرق شهر بیت المقدس قرار دارد . در تورات به نام " جیحون " آمده و امروزه " چشمه عذارء " نام گرفته است . یبوسیون در قدیم آب را از چشمه عذراء به داخل دژی که بنا کرده بودند می کشیدند ، دژی که به نام دژ یبوسی معروف بود و تونل زیرزمینی کنده شده از کوه صخره ای عبور می کرد . در دوره حزقیا پادشاه یهودا این تونل لایروبی شد و در انتهای آن برکه ای ساخته شد که امروزه به نام " برکة سلوان " معروف است .

روایات تاریخی اشاره دارند که دژ یبوس برای ملک داود ( ع ) مشکل ایجاد کرد و نتوانست آن را فتح نماید تا هنگامی که دهانه تونل را کشف کرد که آب از آن عبور می کرد ، آب چشمه عذراء به داخل دژ یبوس می رفت و سپاهیان از آنجا به داخل دژ رفتند و توانستند آن را فتح نمایند . اما مورخین و محدثین داستان او را قبول ندارند . نام چشمه عذراء در طول تاریخ بر چندین چشمه اطلاق شده از جمله ، چشمه ام الدرج از این نظر که شکافی داشته که به داخل آن فرو می رفته و تا امروزه نیز هنوز که پابرجاست و چشمه " عین ستنامرم " و " عین روحل " دارای آب زیادی بوده است . شاید علت بنای شهر بیت المقدس در محل کنونیش همین باشد .

حاکمانی که به بیت المقدس حمله می کردند به لایروبی و ترمیم چشمه و تونل مستمرا می پرداختند . زیرا در این کار افتخار بزرگ و کار مهمی بود که هر حاکمی برای رعیت خود انجام می داد . حتی حزقیا ادعا می کرد که خودش کانال سلوان را حفر کرده ، کانالی که آب چشمه عذراء را به داخل شهر منتقل می نماید . ممکن است وی آن را لایروبی کرده باشد و نه اینکه آن را حفر نموده باشد چرا که یبوسیون بودند که این کانال را حفر کردند .

مآخذ :

1. بوست ، جرج : قاموس کتاب القدس ، بیروت 1894 .
2. سوسه ، احمد : عرب و الیهود عبرالتاریخ ، دمشق 1973 .
3. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، جلد 9 ، ق 2 ، بیروت 1975 .