سکاکینی ، خلیل ( 1953 - 1878 )
ادیب و مربی فلسطینی که در بیت المقدس متولد شدو تحصیلات خود را در مدارس همان جا به پایان رسانید . پس از فارغ التحصیل شدن از مدرسه انگلیسی صهیون وارد دانشکده شباب ( دانشکده ای که از آن به بعد انگلیسی بود ) شد و در سال 1893 تحصیلاتش را در آنجا به پایان رسانید . سپس در بیت المقدس آموزش را ادامه داد و به جمعیت زهره الآداب پیوست که در سال 1898 به ریاست داود الصیداوی تأسیس شد .
در سال 1970 سکاکینی فلسطین را به سوی نیویورک ترک کرد تا تحصیلاتش را ادامه دهد ، امابدی اوضاع زندگی باعث شد تا پس از یک سال به فلسطین برگردد . پس از برگشت ، به کار تصحیح نوشته های مجله " الاصمعی " حنا عیسی و روزنامه قدس " جورج حبیب حنانیا " پرداخت و همچنین اقدام به تدریس زبان عربی برای خارجی ها نمود .
وی به جمعیت اتحاد و ترقی بیت المقدس پیوست و جمعیت برادران ارتودکسی را تأسیس کرد و به ترک رابطه با رجال پاتریاک ارتدوکسی یونانی به علت از بین بردن حقوق گروه ارتدوکسی فلسطین را دعوت کرد ، به طوری که باعث محرومیت پاتریک یونانی ذمیانوس از کلیسا شد . وی مدرسه دستوریه را در بیت المقدس در سال 1909 به همراه علی جارالله و جمیل خالدی و افتیم مشبک تأسیس کرد .
منظور وی از تأسیس این مدرسه ، رشد آگاهی ملی بین دانشجویان و آماده کردن آموزگاران ملی مستقل بود . در سال 1914 به عنوان اداره معارف استان بیت المقدس معین شد و تلاش خود را در راه اصلاح روشهای تدریس و دستگاه مدرسین مبذول داشتند . مقامات عثمانی وی را از بیت المقدس دور کرده و در دمشق به زندان سپردند .
در ژانویه 1918 با ضمانت مالی آزاد شد و در هنگام اعلام انقلاب ، همراه دوستانش به انقلاب عربی بزرگ پیوست . سپس به سوی امیرفیصل و پس از آن به مصر رفت و تا اوایل سال 1919 در آنجا بود و مجددا به بیت المقدس برگشت .
پس از بازگشتش اداره دارالمعلمین را به عهده گرفت اما وی هنگام تعیین هربرت صموئیل به عنوان نماینده سامی بریتانیا در فلسطین استعفا داد . در سال 1940 بیت المقدس را به سوی قاهره ترک کرد تا دعوت جمعیت سوری ارتدوکسی را برای به عهده گرفتن اداره آموزش عربی در مدرسه عبیدیه پاسخ گوید .
در سال 1922 به بیت المقدس برگشت و به کار روزنامه نگاری پرداخت و مقالاتی در المقتطف و الهلال و هفته نامه سیاسی مصر منتشر کرد و منصب ریاست اطلاعات کمیته اجرایی کنفرانس عربی فلسطین را به عهده گرفت ( نک : کنفرانس عربی فلسطین ) .
به عنوان بازرس عمومی زبان عربی در اداره معارف فلسطین در سال 1926 تعیین شد ، سپس عضو مجمع علمی عربی دمشق گردید . طی سال 1932 سخنرانی درباره اصول آموزش در لبنان از طرف دانشگاه آمریکایی سخنرانی ایراد کرد .
در سال 1038 به همراه ابراهیم شحاده الخوری و لبیب غلمیه و شکری حرامی دانشکده النهضه را تأسیس کرد . به عنوان عضو مجمع زبان عربی قاهره در ابتدای سال 1948 انتخاب شد . در سال 1953 در قاهره از دنیا رفت و برای به یاد ماندن خاطرش نام او را بر یکی از مدارس و خیابانها نهادند .
سکاکینی از پیشگامان کنکاش گری بود که حملاتی که نسبت به زبان عربی می شد را دفع می کرد و مردم را به تقدیس این زبان و پشتیبانی از آن دعوت می کرد . بدین منظور وی می گوید : " قبل از هر چیز عنصری است که سرافرازی ملت را بر آن بنا می نهیم ، بر ماست که کرامت امت و سربلندی آن را به وسیله کلمات عربی به آنها آموزش دهیم تا آنها را بخوانند و احساس کند که وی از خلال حروف و کلمات به سربلندی و عزت ملی خود پی ببرد " .
وی دارای چندین تألیف چاپی است از جمله : پوشیدن کفش دیگران ( 1896 ) ، فلسطین بعد از جنگ بزرگ ( 1920 ) ، مطالعاتی در زبان و ادبیات ( 1925 ) ، و این طور هستم ای دنیا - خاطرات سکاکینی ( 1955 ) ، درکنار اینها مقداری کتابهای درسی نیز دارد مانند : قرائت جدید عربی ( چهارجزء ) ، راهنمای اول و دوم در آموزش زبان عربی ، علاوه بر اینها ترجمه کتاب " نشانه های تاریخ قدیم " که با همکاری " وصفی عنبتاوی " و " احمدخلیفه " در سال 1942 انجام داده است .
مأخذ :
- حداد ، یوسف : خلیل السکاکینی ، حیاته ، مواقفه ، اثاره ، بیروت 1981 .
