سادات ( طرح انور - )

انور سادات رئیس جمهور مصر در تاریخ 4/2/1971 طی تلاشهایی برای برقراری صلح در خاورمیانه اعلام کرد که مصر خود را از سال 1967 ملزم و مسئول آزادی تمامی سرزمینهای اشغالی می داند ، ولی در عین حال آمادگی خود را برای قبول دعوت یوثانت دبیر کل سازمان ملل متحد مبنی بر ضرورت آتش بس در کانال سوئز اعلام نموده است .

رئیس جمهور مصر با آتش بس به مدت فقط 30 روز از تاریخ سخنرانی اش عملاً موافقت نمود و اظهار داشت : " ما در این برهه خواهان تحقق عقب نشینی جزئی نیروهای اسرائیلی به سواحل شرقی کانال هستیم و انجام آن به منزله مرحله اول جدول تعیین زمانی برای اجرای بقیه بندهای بیانیه شورای امنیت شماره 242 سال 1967 تلقی می شود . اگر این امر تحقق یابد ما برای پاکسازی کانال سوئز و گشودن آن برای دریانوردی بین المللی و انجام روابط دریایی آماده ایم " .

وی اضافه نمود : " این موضوع در دو واقعیت خلاصه می شود : 1 ) اول اینکه مسأله بر سر آتش بس نیست بلکه مسأله آزادی تمام اراضی عربی و بازگرداندن حقوق مردم فلسطین است . 2 ) ما معتقدیم که دشمن جز با زور و تحت فشار قرار دادن عقب نشینی نمی کند . "

چند روز پس از سخنرانی سادات ، مخالفت اسرائیل تمام امید وی را ناامید کرد . در 9/2/1971 نخست وزیر اسرائیل گلدامایر به ایراد سخنرانی در برابر کلیسای اسرائیل پرداخت و طی آن پیشنهادات رئیس جمهور مصر را رد کرد و به دنبال آن طرح مخالف اسرائیل را ارائه داد گلدامایر اظهار داشت که وی آماده گفت وگو با سادات درباره موضوع پاکسازی کانال سوئز برای کشتیرانی بین المللی می باشد و وی خواستار ضرورت اعطای جواز برای کشتی های اسرائیل به منظور عبور از کانال شد .

مسئولین مصری به این بهانه که کشتی های اسرائیل به محض گشایش کانال سوئز مجاز به استفاده از آن هستند خواسته وی را رد کردند . ولی این امر جز از طریق حل مشکل پناهندگان فلسطین امکان پذیر نخواهد بود .

انور سادات رئیس جمهور مصر ابعاد واقعی و کامل موضع مصر در برابر جنگ اعراب و اسرائیل را طی گفت وگوی مطبوعاتی با خبرنگار مجله نیوزویک آمریکا به تاریخ 15/2/1971 توضیح داد در این گفت وگو آمده است : " مفاد و مضمون بند 242 قطعنامه شورای امنیت واضح و کامل است ولی من با وجود اینکه هنوز می دانم که حقوق مردم فلسطین مشکل است ولی تصمیم ندارم که چیزی برای فلسطینیان تعیین کنم بنابراین آنها ناچارند خودشان ( برای خود ) تصمیم گیری کنند . "

ولی اسرائیل مجددا هرگونه اعتراف و به رسمیت شناختن حقوق مردم فلسطین را رد کرد . در 4/4/1971 گلدامایر اعلام کرد که رود اردن ، مرز شرقی اسرائیل را تشکیل می دهد و جولان و نوار غزه متعلق به اسرائیل می باشند . ولی در مورد سینا ، می توان گفت وگوهایی انجام داد .

انور سادات بار دیگر طی گفت وگویی با خبرنگار مجله مذکور آمریکایی که الأهرام آن را در 7/12/71 به چاپ رساند ، از اسرائیل خواست که از سینا عقب نشینی کند وی همچنین در مورد به کارگیری زور و قدرت برای آزادسازی این منطقه به اسرائیل هشدار داد .

در سال 1972 انور سادات تلاشهای پی درپی برای تحت فشار قرار دادن اسرائیل از سوی آمریکا به منظور انجام راه حل مسالمت آمیز انجام داد . ولی مقامات آمریکایی که وی را به پیروی از سیاست کار انجام شده و وارد شدن در گفت وگوهای دوجانبه با دولت اسرائیل نصیحت می کردند ، به حرفهای وی گوش ندادند .

در چنین اوضاع و احوال رئیس جمهور مصر همراه با سوریه آماده جنگ نظامی علیه اسرائیل می شد . جنگ 1973 شروع شد و توانایی امت عربی برای دفاع از حقوقش ثابت گردید و نیروهای عرب در طول جنگ به پیروزی های نظامی دست یافتند که اگر به موقع از آن اقدامات استفاده می کردند به پیروزی های سیاسی می انجامید . ولی رئیس جمهور مصر ده روز پس از جنگ در 16/10/1973 دنیا را حیرت زده کرد و از تریبون مجلس شورای ملی مصر ندای صلح سر داد .

انور سادات در این فراخوانی شرط های خود را جهت توقف جنگ و برقراری صلح با دشمن صهیونیستی مطرح ساخت . بعضی از این شرط ها عبارت بودند از :

1. عقب نشینی کامل اسرائیل به مرزهای قبل از 5/6/1967 با نظارت بین المللی .
2. برگزاری کنفرانس بین المللی با نظارت سازمان ملل جهت برقراری صلح در خاورمیانه به شرط شرکت نمایندگان مردم فلسطین در این کنفرانس .

در 2/10/1973 شورای امنیت سازمان ملل با طرح شوروی - آمریکایی مبنی بر حل و فصل کشمکش خاورمیانه موافقت نموده و قطعنامه 338 را تصویب کرد .

این طرح خواستار انجام مذاکرات بین طرفین درگیر در منازعه خاورمیانه برای برقراری صلح عادلانه ( فراگیر ) و عمومی می باشد .

در 15/11/1973 خبرگزاری ها بیانات یکی از اعضای مرکز تحقیقات راهبردی واشنگتن را به چاپ رساندند که در آن آمده است : ایالات متحده در حال حاضر مشغول تهیه و پی ریزی طرح راه حل مسالمت آمیز برای بحران خاورمیانه براساس ایجاد کشوری فلسطینی در کرانه غربی رود اردن و نوار غزه به شرط به رسمیت شناختن اسرائیل از سوی اعراب می باشد .

طرح آمریکا سعی داشت که مصر را به طور قطعی و نهایی و از طریق فشار بر اسرائیل جهت پذیرش حاکمیت مصر بر شبه جزیره سینا ، از کشمکش اعراب و اسرائیل بیرون بکشد . از آن پس سادات در جهت تسلیم به دشمن و خواسته های او گام برداشت و معاهده کمپ دیوید و بعد از آن پیمان صلح مصر و اسرائیل در 26/3/1979 را امضا کرد که به موجب آن حقوق ملی و ثابت مردم فلسطین ، به ویژه حق آنها در بازگشت و تعیین سرنوشت را پایمال کرد و بدین ترتیب از مسیر و جریان امت عربی و مبارزه آنها جهت تحقق حقوق خود دور شد .

مأخذ :

1. عبدالهادی ، مهدی : المسألة الفلسطینیة و مشاریع الحلول السیاسیة 1974 - 1934 .