دفتر ملی عربی برای نشر و تبلیغ

این دفتر در اکتبر 1934 برای خدمت به مسأله اعراب به طور اعم و مسأله - سوریه و فلسطین به طور اخص با شیوه های تبلیغاتی ، نشر و روشنگری در چهارچوب اهداف ملی وسیع و خارج از چهارچوب منطقه ای در دمشق تاسیس گردید . ریاست این دفتر را فخر بارودی و ریاست امنای آن را خلیل مفرج عهده دار بودند .

این دفتر درست زمانی تاسیس گردید که دعوت ملی برای خارج ساختن فعالیت ملی از چهارچوب محدود منطقه ای و تحرک بخشیدن به جنبش ملی عرب شدت یافت .

این دعوت با تشکیل کنفرانس ملی عرب در بیت المقدس ( اواخر 1931 ) - آغاز شده و با تلاشهائی که بعدها ( 1932 تشکیل 1933 ) برای کنفرانس عمومی ملی عرب صورت پذیرفت ، تکمیل گردید . دست اندرکاران تاسیس دفتر از اعضای گروه ملی سوریه که بیشترشان رهبران مشهوری بودند و از دیرباز در جنبش عربی فعالیت می کردند ، رهبری جنبش ملی سوریه را برعهده گرفتند و همواره با رهبران جنبش ملی فلسطین در ارتباط بودند .

بنیان گذاران دفتر امیدوار بودند که این دفتر ، مرکزی در دمشق ، و در تمامی کشورهای عربی و کشورهای بزرگ اروپائی شعبه هایی داشته باشد . و در پیامی که رئیس دفتر به مبارزان امت عربی فرستاد آنها را به فعالیت جدی و مستمر در " رکن چهارچوب دفتر ملی که جنبش اساسی نهضت معاصر عربی و رهائی گسترده خواهد بود دعوت نمود و قطعا در چنین شرایطی که کشورهای عربی با بحران سیاسی ، اقتصادی ، علمی و اجتماعی روبه رو هستند به ادامه تلاش و حرکت برای رسیدن به استقلال ، وحدت و تمدنی که خواست و آرزویشان می باشد نیاز دارند .

نظام اساسی دفتر عواملی را که می تواند اهداف امت عربی را تحقق بخشد در تبلیغات خارجی و تبلیغات داخلی و بررسی علمی خلاصه می کند و برنامه کار دفتر را به شکل زیر بیان می کند .

[[ پرونده : | ج 4 ، ص 285 ]]

[[ پرونده : | اعضای شورای عالی دفتر ملی عربی ]]

1. تبلیغات خارجی :

اعراب بایستی از طریق تبلیغات منظم و پیگیر مسأله خودشان را به صورت یک مسأله بین المللی دارای تأثیر فعال در سیاست بین المللی مطرح سازند . همچنان که دیگر ملتها نیز به این شیوه متوسل شدند .

در کشورهای جهان به ویژه انگلستان و فرانسه شخصیتهای بانفوذ و صاحب رأی وجود دارند و چنانچه اعراب بخواهند برای بازگو ساختن حقیقت مسأله خود با آنها تماسهائی برقرار سازند مسلما از همیاری و کمک به حل مسأله عربی دریغنخواهند کرد . و لازمه این امر تاسیس یک دفتر عربی برای نشر و تبلیغ است که دارای شعبه هائی در پایتختها و شهرهای اصلی کشورهای بزرگ باشد .

1. تبلیغات داخلی :

مقصود این است که ملت در صفی واحد در برابر مشکلات و بحرانها قرار گیرد و حس مشترکی داشته باشد و برای تحقق اهدافی واحد تلاش نماید . و این امر تنها از طریق تلاش و متحد ساختن طوایف ، قبائل و خانواده ها در یک جامعه بزرگ ملی امکان پذیر می باشد .

1. بحث علمی :

بایستی در مورد مسائل سیاسی و اجتماعی و اقتصاد کشور بررسی دقیقی انجام داده و اطلاعات و آمارهای صحیحی در اختیار حکومت ، احزاب ، جمعیتها و دفاتر تبلیغاتی ذیربط قرار داد تا آنها به وسیله این اطلاعات برنامه های خودشان را تنظیم نمایند ، و در این راه از وجود کارشناسان و دانشمندان کشور کمک گرفته می شود ، کتابها و نشریاتی به رشته تحریر درمی آید ، روزنامه هایی به زبانهای مختلف انتشار می یابد ، هیأتهای علمی به خارج اعزام می شوند ، مدارس و کتابخانه هائی تاسیس می گردد ، با بیسوادی مبارزه می شود ، سخنرانیهای ایراد می گردد و جلساتی تشکیل می شود .

برنامه کاری دفتر جنبه های مختلفی را مورد بررسی قرار می دهد و آنها را در هیجده قسمت طبقه بندی نموده و وجود مختلف فعالیت دفاتر داخلی و خارجی را تحت بررسی قرار داده است . لازمه تحقق اهداف دراز مدت دفتر بذل تلاشها و اعطای کمکهای مالی فراوان بود ، ولی شرایطی که جنبش ملی سوریه در طی سالهای 1934 و 1936 پشت سر گذاشت از تحقق آرزوهای بنیان گذاران دفتر و اقدام آنها به یک کار ثمربخش در مورد مسأله فلسطین جلوگیری نمود . اما نظریات و اهداف همچنان ثابت ماند و این امر کمیسیون عالی عرب فلسطین را به تاسیس دفتر تبلیغاتی عربی فلسطین در لندن ( 1936 ) به ریاست امیل الغوری و سپس جورج منصور تشویق نمود . این دفتر بعد از وقوع انقلاب تاسیس گردید که اولین دفتر تبلیغاتی عربی در انگلستان در تاریخ جنبش عربی فلسطین به شمار می رود ، و طبق خطمشی که دفتر دمشق تعیین نموده بود فعالیتش را آغاز کرد ( نک : مرکز عربی ) دمشق بعد از انقلاب - 1936 1939 به صورت مرکز تحرک و فعالیت مجاهدین و محور کمکهای نظامی و مالی درآمد و تا بعد از متوقف شدن کارهای انقلاب موقت و آمدن کمیسیون سلطنتی ( کمیسیون بیل ) به همین منوال باقی بود . فرماندهان ارتش جهاد مقدس بعد از امضای معاهده 1936 و تشکیل دولت ملی سوریه ( نوامبر 1936 ) این پایگاه را به صورت بسیج درآوردند .

دفتر ملی عربی دمشق دعوتهای مستمری برای مقابله با طرح تجزیه ای که کمیسیون سلطنتی ارائه نمود ، به عمل آورد و با " کمیسیون دفاع از فلسطین " سوریه در تهیه مقدمات تشکیل کنفرانس عربی بلودان در سطح عمومی و مردمی شرکت نمود . این کنفرانس در سپتامبر 1937 با طرح تجزیه مخالفت نمود و اعراب و مسلمانان را به انجام یک سری فعالیت جدی برای حفظ عربیت فلسطین دعوت کرد . و دفتر مذکور انتشار کتابچه ویژه کنفرانس را عهده دار گردید ( نک : بلودان ، کنفرانس 1937 ) .

هنگامی که امور مربوط به انقلاب فلسطین در اکتبر 1937 از سر گرفته شد و سوریه به صورت منبع اصلی تامین مالی انقلاب و مرکز اداره آن درآمد ، دفتر دمشق نیز به صورت دستگاه تبلیغاتی انقلاب درآمد ، و با همکاری کمیسیون مرکزی برای جهاد در دمشق به فعالیت پرداخت . و با دفتر تبلیغات عربی فلسطین در لندن در توزیع کتابها ، نشریات و عکسهایی در افشای جنایات انگلستان و صهیونیسم در فلسطین شرکت نمود .

مآخذ :

1. مفرج ، فوأد خلیل : ( جمع و تدقیق ) : المؤتمر العربی القومی فی بلودان 1937 ، دمشق .
2. دروزة ، محمد عزة : القضیة الفلسطینیة فی مختلف مراحلها ، بیروت 1959 .