ونیزیها

ونیز شهر و بندری در ایتالیا است که تابع رسمی امپراطوری روم شرقی و نائب روم شرقی بر آن حکومت می کرد . آنها بر ونیز و چند شهر ایتالیائی دیگر مسلط شدند و توانستند به خاطر ضعفی که در اواخر قرن دهم میلادی بر امپراطوری عارض شده بود ، به استقلال برسند و " جمهوری مستقلی " را به وجود آورند .

این جمهوری و هم طرازان ایتالیائیش سعی کردند برتریشان را در کشتیرانی بر دریای مدیترانه وسعت دهند . ونیز بزرگترین نقش و اثر را داشت و زمینه های تجاری در چند بندر دریای مدیترانه را به خود اختصاص داد . امتیازات زیادی نسبت به روم شرقی به دست آورد . سکه ای

مخصوص خود ضرب نمود و در زمینه کشتی سازی پیشرفت زیادی کرد .

دو قسمت شرقی و غربی اروپای آن زمان در فضای سوزان دعوتهای صلیبی می زیستند ، از اولین نشانه های آن حج و زیارت اماکن مقدسه بود . نیروهای ایتالیایی و از آن جمله ونیزیها زائران اروپایی را در رسیدن به فلسطین یاری می کردند و آنها را با ناوگانهای دریایی خود منتقل نموده و خدمات متنوعی تقدیم آنها می کردند .

هنگامی که جنگهای صلیبی شروع شد شهرهای ونیز دعوتش را اجابت کردند و از نظر دریایی نقش زیادی در آن جنگها داشتند و درنتیجه کمکها و خدماتی که کردند امتیازات تجاری و قانونی به دست آوردند و در سال 535 ه 1140 م از حاکم انطاکیه برای مالیاتهای گمرکی کالاهایشان تخفیف گرفتند و امتیاز حمایت از کشتی ها و مال التجاره شان را به دست آوردند و در محاکم طبق قوانین خاصشان صاحب حق شدند .

گودفری پادشاه مملکت بیت المقدس لاتینی سال 494 ه 1100 م معاهده ای با ایتالیا امضاء کرد که معافیتهای گمرکی و مالیاتی داخلی مملکت را شامل می شد و یک سوم شهر بیت المقدس را که در اشغال آن کمکشان کرده بود ( ایتالیا ) را به آنها بخشید و از ممتلکات و کشتی هایشان حمایت کرد و ناوگان ایتالیایی در اشغال حیفا بعد از مدت دو ماه از تاریخ انعقاد این پیمان ، سهیم بود .

ملک بگدوین اول ، سال 505 ه 1111 م امتیازات تجاری در بیت المقدس و محل های خاص ایتالیایی ها در عکا را در مقابل کمکهایشان بگدوین در اشغال دو شهر صیدا و بیروت سال 504 ه1110 م را به آنها بخشید . مملکت بیت المقدس با ایتالیایی ها سال 518 ه 1124 م معاهده ای را امضاء کرد که به وسیله آن بسیاری از امتیازات و معافیتهای گمریک را به آنها اعطاء کرد . حق تملک محله ها را در شهر به آنها داد و حق به کارگیری اموال و مقادیرشان در معاملات تجاریشان و حضور در محاکم مخصوصشان را به آنها داد و از مالیاتها و طرحهای گمرکی معاف شدند و یک سوم شهر صور را به خاطر کمکی که در

اشغالش کردند به آنها بخشید .

ونیزیها نقش زیادی در تاریخ جنگهای صلیبی داشتند ، هنگامی که حمله چهارم صلیبی ها از راههایی که برایشان معین شده بود منحرف شدند و آن راه مصر بود ، به طرف قسطنطنیه روی آوردند و آنجا را اشغال نمودند و تا مدت طولانی حکومت لاتینی در آنجا برپا کردند . به همین خاطر ونیزیها سود و امتیاز زیادی به دست آوردند . به طرد ژنویها ، رقیب روم شرقی اقدام نمودند .

این گروه سعیشان را متوجه سرزمین شام کردند و دشمنان بر ونیزیها حمله بردند ، نتیجه آن در گرفتن جنگ و درگیری و اتفاقات زیادی از جمله زد و خوردهایی بین ونیزیها و ژنویها در بیشتر جاها بود .

مشهورترین و طولانی ترین آن در دیر عکا بود که به نام " جنگ شهر قدیس سابا " در سال 648 ه 1250 م شناخته شد و چند سال ادامه پیدا کرد و هر کدام از طرفین به منطقه طرف دیگر حمله می برد و متملکاتشان را از آنها می گرفت و کشتی هایش را نابود می نمود . شکی نیست که در این نبردها بین نیروهای دریایی ایتالیا که در مرحله بعد از وجود اروپاییان در فلسطین و بلاد شام آمدند ، با همه قوا در این منطقه از نظر سیاسی و اقتصادی پیشروی کردند .

مآخذ :

1. Ashthor, E : A Social add Economic History of the Near East in the Middle ages, London 1976
2. Atiya, A. S : Crusade, Commerce and culture, Bloomington 1962.
3. Brown, H.F. : Venice,A Historical Sketch of the Republic, London 1893.
4. Hodgson, F.C. : Venice in the Thirteenth and Fourteenth centuries, London 1910.
5. H. Pirenne, : Medieval Cities ( Eng, Trans ) princeton 1939.
6. Runciman,s : A History of the crusades, 3 Vols, Combridge 1957.