قاضی ( تپه - )

این تپه در دورترین نقطه شمال شرقی فلسطین ، در مرز سوریه ، واقع شده است و رود دان که به رود اردن می ریزد ، از همینجا سرچشمه می گیرد . این تپه از گذشته ای دور مکان مهمی بر سر راه کاروانهای بین جنوب سوریه و لبنان و فلسطین بوده است .

روی تپه قاضی شهر کنعانی " لاش " که آنروزها جزء

حکومت صیدا ، بوده است ، ساخته شده بود ، که بعدها یکی از قبایل بنی اسرائیل ، که نسبتش به " دان " از فرزندان یعقوب ، می رسید ، بر این شهر مسلط شد و نام " دان " را بر آن نهاد .

پس از تقسیم متصرفان سلیمان ، " دان " به یربعان شاه می رسد ، او نیز دو گوساله طلایی ، یکی در " بیت ایل " و دیگری را در این شهر - - که در واقع دو سوی کشورش محسوب می شدند - - نصب می کندو مردم را به پرستیدن آن دو مجبور می سازد .

این شهر تا سال 743 ق . م ، در دست شاهان آرامی دمشق بود ولی در همین سال به دست آشوری ها افتاد . نام این شهر در دوره رومانی ها ، به " دانوس " تبدیل گشت .

یهودیان از زمانهای بسیار دور ، منطقه " دان " و " بئر سبع " را به ترتیب ، شمال و جنوب سرزمینی می دانستند که از سوی خدا وعده داده شده بودند ، می دانستند تا اینکه جریان هجرت آنها پیش آمد و در سرگردانی ماندند که آیا خدایشان " یهوه " با پیران ناتوان بیت المقدس باقی می ماند یا با تبعیدیان به بابل می رود ؟ علمای یهود برای جلوگیری از تفرقه و چند دستگی مردم ، گفتند که " یهوه " خدای بزرگی است که سلطه آن ، هم شامل فلسطین می شود و هم شامل بابل . پس از آن سلطه وی را تا کرانه های نیل توسعه دادند تا از یهودیان آنجا محافظت کنند و از اینجا بود که شعار " از نیل تا فرات " برای گسترش دادن " زمین وعده داده شده " ، بر سر زبان ها افتاد .

در سال 1939 یهودیان مهاجر رومانی ، مجتمع یهودی نشین ( کیبوتص ) را ساختند و آن را - - که در جنوب تل قاضی ، پشت روستای عربی خان دویر ( نک : روستاهای ویران شده عربی پیش از سال 1948 ) " دان " نامیدند . جمعیت دان در سال 1960 به حدود 500 نفر می رسید .

مآخذ :

1. دباغ ، مصطفی مردا : بلادنا فلسطین ، بیروت 1974 .
2. صایغ ، انیس : بلدانیة فلسطین المحتلة 1948 - 1967 ، بیروت 1968 .
3. خمار ، قسطنطین : موسوعة فلسطین الجغرافیة ، بیروت 1969 .
4. GleucK.N. : The River Jordan, PhiladelPhia 1945
5. Olmstead, A.T. : History of Palestine and syria, ew York 1939.