حسن بیک ( مسجد - )

این مسجد در کوی المنیشه ، شمال شهر یافا در منطقه مجاور تل آویو واقع گردیده و در سال 1914 توسط حسن بیک الجابی الدمشقی فرمانده عثمانی پادگان یافا که آثار عمرانی چشمگیر وی هنوز پابرجاست بنا گردید .

در جنگ سال 1948 بین اعراب و اسرائیل خسارتهایی به این مسجد به ویژه سقف آن وارد گردید که مورد مرمت و بازسازی قرار نگرفت و متروکه باقی ماند تا اینکه مسأله آن در روزهای اخیر به سر زبانها افتاد .

پس از تأسیس ( اسرائیل ) اداره اموال غائبین ، مسجد و اراضی مجاور آن را به تصرف خود درآورد ، سپس اداره آن به هیأت امنای اوقاف اسلامی یافا که مشاور نخست وزیر اسرائیل در امور عربی بر انتخاب اعضای آن نظارت دارد ، ارجاع گردید .

[[ پرونده : | ج 2 ، ص 234 ]]

در سال 1971 ، مشاور وقت نخست وزیر اسرائیل با تبانی و همدستی دو تن از اعضای هیأت امنا ، قرارداد اجاره دادن زمینی وابسته به اداره اوقاف را به مساحت یک هکتار و نیم که شامل مسجد و زمینهای تابعه آن به مساحت 2346 متر مربع می باشد ، به یک شرکت مهندسین مشاور اسرائیلی به نام " ادگار " ، به مدت 49 سال ماهیانه یک هزار جنیه اسرائیلی ، جعل کرد .

شرکت مذکور طرحی مبنی بر ویران نمودن قسمت وسیع مسجد به استثنای مناره آن آماده کرد . این طرح شامل ساختن 44 فروشگاه ، یک بانک ، یک قهوه خانه ، یک کتابخانه ، یک موزه ، یک اطاق عکاسی یا فیلمبرداری به اضافه سالنی به مساحت 300 متر مربع جهت استفاده شهرداری تل آویو ، بود .

کمیته هماهنگی شهرداری تل آویو ، طرح یاد شده را در تاریخ 21/10/1981 تصویب کرد ، که این أمر باعث برانگیختن خشم مسلمانان یافا و سرتاسر فلسطین اشغالی گردید و آنها به منظور اعتراض به این مسأله به برگزاری نماز جماعت گسترده ای در مسجد مذکور که بیش از دو هزار تن در آن شرکت داشتند اقدام نمودند و به دنبال آن کمکهای اهدایی مردم جمع گردید و ترمیم مسجد آغاز شد .

رئیس شهرداری تل آویو مجبور گردید دستور متوقف کردن این طرح را به طور موقت صادر نماید .

مآخذ :

#پرونده های وزارت امور سرزمین اشغالی ، عمان .

1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، بیروت 1972 .