بیزانسی ها

بیزانس در ایتالیا بعد از ونیز و جنوا سومین شهری به شمار می‌رود که مردمش تسلط امپراتوری روم شرقی را بر شهر خود پذیرفته بودند تا اینکه در سال 1085م جمهوری مستقلی به وجود آوردند . مردم این شهر دو گروه بودند ، گروه اول بیزانسی‌ها یا اهل بیزانس بودند که سعی می‌کردند مثل جنوائی‌ها و ونیزی‌ها عمل کنند تا امتیازات بازرگانی را از امپراطوری روم شرقی به دست آورند آنها فعالیت خود را در سرزمین شام متمرکز کردند گروه دوم ایتالیایی بودند که بعد از جنوائی‌ها دعوت شرکت در جنگها صلیبی را پذیرفتند .

بیزانس در سال 1108م امتیاز بازرگانی را در فرمانروایی انطاکیه به دست آوردند و در هریک از شهرهای انطاکیه و لاذقیه محله‌ای را به خود اختصاص دادند که در لاذقیه همراه با کلیسا و انبارهای لازم بود و علاوه بر آن ، از تسهیلات گمرکی و مالیات در هر دو شهر برخوردار و بعضی مواقع معاف نیز می‌شدند . بیزانسی‌ها به خاطر کمک هایشان به " تانکریه " امیر انطالکه برای اشغال لاذقیه در سال 502ه - /1108م به این امتیازات دست یافتند به طوری که امتیازات بعدها تجدید شد و بعضی از ابعاد آن گسترش یافت .

بیزانسی‌ها در مملکت لاتینی بیت‌المقدس نیز بعضی امتیازات را به دست آوردند که منجر به ایجاد محله‌های ویژه آنها در شهر بیت‌المقدس گردید و یک چهارم شهر یافا نیز به آنها اختصاص یافت . در همین زمان بود که حمله‌ی اول صلیبیون پیش آمد تا اینکه در سال 493ه - /1099م بیزانسی‌ها در زمینه‌ی تقویت نظامی - دفاعی شهر بیت‌المقدس و شهرک یافا که به اشغال صلیبیون درآمده بود ، کمکهای شایانی و فرنگیان نمودند . بیزانسی‌ها در سال 551ه - /1156م به امتیازاتی در صور دست یافتند و در آنجا مالکیت 5 خانه ، سپس حق ایجاد دادگاه ویژه خودشان را در این شهر به دست آوردند و در سال 552ه - /1157م امیر اول کنت یافا و عسقلان ، منطقه‌ای را در یافا برای ایجاد بازار ویژه‌ی تجارت و ساخت کلیسا یا خانه‌های مسکونی به آنها اختصاص داد و آنها را از پرداخت نیمی از مالیتهای گمرکی مقرر در بندر یافا معاف گرداند .

ولیکن جایگاه بیزانسی‌ها در بیت‌المقدس ، همردیف جایگاه جنوائی‌ها و ونیزی‌ها نبود و در سال 583ه - ، /1187م سال نبرد حطین ، بین " کونراد مونتفرات " امیر صور و پادشاه قدس و بیزانسی‌ها پیمانی امضا شد و امتیازات و بخشودگی‌های مالیاتی و گمرکی بسیاری در شهرها و بنادر داخل مملکت لاتینی بیت‌المقدس به بیزانسی‌ها داده شد . این امتیازات ، در مقابل کمکهای نظامی آنها برای مقابله با صلاح الدین ایوبی بود و این پیمان بعدها پی درپی تجدید گردید .

بیزانسی‌ها همچنین امتیازات زیادی در امارت طرابلس به دست آوردند به طوری که دادگاه ویژه‌ای برای ایشان تأسیس شد و در شهر ، دارای دژ و پایگاهی مناسب بودند . بیزانسی‌ها در اختلافات داخلی صلیبیان درگیر شدند و پی در پی با جنوائی در جنگ بودند سپس هنگامی که درگیری در عکا بین " کونراد مونفرات " و " دگی لوزنیان " در سالهای 586 - 587ه - /1190 - 1192م به خاطر تخت سلطنت بیت‌المقدس که به دست صلاح الدین برچیده شد بالا گرفت و بیزانسی‌ها در جانب " دگی لوزنیان " را گرفتند در حالی که جنوائی‌ها در جانب دشمن وی بودند . درگیری با شکست هم پیمانان بیزانسی‌ها پایان یافت و سپس از صور بیرون رانده شدند و به دنبال آن ، برخوردهای خونینی در داخل شهر عکا بین بیزانسی‌ها و جنوائی‌ها درگرفت و ریچارد شیردل برای سازش بین دوگروه متخاصم کوشش نمود .

و اما عمر این سازش طولانی نبود زیرا که بیزانسی‌ها به سرعت با همپیمانان قدیسیشان " دگی لوزنیان " که بعدها پادشاه قبرس شد ، در رویارویی با " هنری شمبانی " رهبر صور و جنوائی متحد شدند ، لکن یک بار دیگر بیزانسی‌ها از صور و عکا و شهرهای دیگر اخراج شدند . پس از آن نیز قادر به برگشتن به محله هایشان نشدند تا اینکه در سال 592ه - /1195م زمانی که قبرس و صور صلح کردند ، توانستند به آنجا برگردند . درگیری بین بیزانسی‌ها و جنوائی‌ها در قرن سیزدهم میلادی هنگامی که امپراطور فردریک دوم به فلسطین رسید ، از سر گرفته شد ، سپس بیزانسها از او جانبداری کردند و در سال 629ه - /1231م با جنوائی‌ها در عکا درگیر شدند . درگیری بین دو طرف مجدداً در سال 647ه - /1249م از سر گرفته شد . این درگیریها در شرق ، مظهر و نمونه‌ای از درگیریهای اروپا بود .

مرگ فردریک دوم در سال 648ه - /1250م اثر زیادی بر بیزانسی‌ها گذاشت تا اینکه مقامشان در میان فرنگی‌ها رو به ضعف نهاد و از صحنه‌ی درگیری‌ها و رقابتهایی که بین ونیزی‌ها و جنوائی‌ها به وجود آمده بود کنار رفتند .

مآخذ :

1. Atiya, A.S. : crusadein the later middle ages, London 1938.
2. Bautier, R. : the economic develop of medieval Europe, London 1971.
3. The deeds of the franks ( eng. Trans ) . A. krey, London 1962.
4. Latouche, R. : the birth of western economy, London 1962.
5. Pirenme, H. : medieval cities ( eng. Trams ) Princeton 1939.
6. Runciman,s. : A history of the crusades, 3vd. Cp, brodgem, 1954.