صلاحیه ( مدرسه - )

سلطان صلاح الدین ایوبی بعد از آزادسازی قدس در سال 583 ه/1187م این مدرسه را ساخت و در سال 588ه/1192م آن را وقف کرد که به او منصوب شد .

ذکر شده که این مدرسه در مکان کلیسای معروف صندحنه نزدیک باب الاسباط و در مکان دیر راهبه ها برپا شد . آن دیر را صلیبیان هنگام اشغال قدس در بیت المقدیسین یواکیم ( یواخیم ) و حنه ( آنا ) بنا کردند . بیان شده که صلاح الدین مکانی برای مدرسه مشخص کرد و مسئول بیت المال را مأمور خرید کلیسای " صندحنه " کرد .

ابن واصل و ابوالفداء و ابن فضل الله عمری و قلقشندی گفته اند که این کلیسا قبل از اسلام معروف به " صندحنه " بود اما پس از اسلام و قبل از اشغال قدس توسط فرنگیها به دارالعلم تغییر یافت .

پس از آنکه صلیبیان قدس را اشغال کردند دوباره آن را به کلیسا تبدیل نمودند . وقتی که صلاح الدین ، شهر قدس را فتح کرد کلیسا را به مدرسه تبدیل کرد . در آنجا تدریس می شد . مدرسه را وقف قاضی بهاءالدین بن شداد نمود . مدرسه صلاحیه دارای موقعیت علمی مهمی بود و از نخستین مراکز علمی در بیت المقدس به شمار می رفت و نقش فکری بزرگی داشت .

تولیت و تدریس در آن را چند تن از علمای برجسته به عهده گرفتند . از معروفترین بزرگان آن ابن شداد ، فخرالدین عساکر ، ابن واصل حموی ، ابوعمرو بن الصلاح ، عزیزالدین عبدالسلام مقدسی و غیره می باشند .

این مدرسه نقش ترویج و توسعه علمی را تا دوره ایوبی ، ممالیک و عثمانی ادامه داد . در قرن نوزده میلادی این مدرسه در اثر زلزله ای که سال 1273ه/1821م اتفاق افتاد رو به خرابی گذاشت .

سپس حکومت یونانی سعی در بازگرداندن آن به کلیسا نمود ولیکن موفق نشد . در سال 1273ه/1856م عثمانی ها این مکان را به دلیل جانبداری فرانسویان از عثمانی ها در جنگ " کریمه " به آنها واگذار نمودند .

سپس فرانسوی ها آنجا را به مدرسه و کلیسا تغییر دادند . اما در سال 1915 به عثمانی ها برگردانده شد و جمال پاشا آن را به دانشکده علمی - - دینی تبدیل کرد و دانشکده صلاح الدین ایوبی نام گرفت و برای آن برنامه جدیدی قرار داد که موضوعات درسی و برنامه ها و روشهایش را مشخص می کرد .

در مورد اهداف مدرسه و مدت تحصیل و زبان تدریس تعداد دانشجویان و مدیر و مدرس و وظایف دیگران سخن بسیار است . مدرسه با این روال به کار خود همچنان ادامه داد تا اینکه انگلیسی ها قدس را در سال 1917م اشغال کردند و آنجا را به کشیشان سفیدپوست برگرداندند و ایشان ، این مکان را دوباره به مدرسه تبدیل کردند که شامل موزه و کتابخانه و کلیسا بود و اکنون نیز به این شکل باقیمانده است . وضع عمومی این بنا خوب است .

مآخذ :

1. نجم ، رائف یوسف : کنوزالقدس ، مؤسسة آل البیت ، چاپ اول ، عمان 1403 ه/1983 م .
2. ناصری طاهری ، عبدالله : بیت المقدس شهر پیامبران ، انتشارات سروش ، چاپ اول ، 1368 .