نمایش مبدأ برای جولان ، استراتژى و مطامع رژیم صهیونیستى در


        

[[جولان : |جولان]] مانند جنوب لبنان و خودفلسطین ، از زمانهاى گذشته مورد طمع صهیونیسم بوده است . گرچه این مطامع از هنگام تأسیس رژیم صهیونیستى در سال 1948 شکل عینى به خود گرفت و وارد مرحله اجرایى شد ، اما زمینه هاى تاریخى و ریشه هاى آن به قبل از تأسیس " کشور " اسرائیل و دورانى نه چندان نزدیک ، باز مى گردد .

==الف - پیش از تأسیس رژیم صهیونیستى : ==

در اینجا به تعدادى از اسناد و اظهارات صهیونیستها اشاره مى شود که همگى مربوط به قبل از سال 1948 است و حقیقت این مطامع و ریشه هاى تاریخى آنرا تأیید مى کند . در سال 1921 هوراس مئیرکالین نویسنده صهیونیست آمریکایى در کتاب خود " صهیونیسم و سیاست جهانى " چنین نوشت :

"... آینده تمامى فلسطین در چنگ کشورى است که سلطه خود را بر رودخانه هاى لیطانى و یرموک و سرچشمه هاى رودخانه اردن گسترش داده باشد . " پیش از وى بن گوریون در سال 1918 برداشت خود از مرزهاى کشور صهیونیستى را چنین ترسیم کرده بود :

شامل تمامى [[نقب|نقب]] ، یهودا ، [[سامریه ( روستای - ) |سامریه]] ، الجلیل ، سنجق حوران ، سنجق الکرک ( معان و عقبه ) و بخشى از سنجق دمشق ( بخشداریهاى قنیطره و دره عنجر و حاصبیا ) .

سازمان صهیونیسم جهانى نیز در یادداشت مورخ سوم فوریه 1913 به شوراى عالى کنفرانس صلح پاریس ، نشانه مرزهایى را که براى کشور صهیونیستى طلب مى کرد ، چنین توضیح داد :

"... و جبل الشیخ پدر آبهاى حقیقى در رابطه با فلسطین است و نمى توان آن را از فلسطین جدا کرد ، مگر به هدف وارد آوردن ضربه بنیادى به زندگى آن... بنابراین ، باید تحت سلطه کسانى باقى بماند که در اعاده حداکثر بهره بردارى از آن ، مایلتر و تواناتر از دیگران هستند .

در شانزدهم فوریه سال 1920 ، لویس براندیس نماینده صهیونیسم آمریکایى طى تلگرامى به وایزمن به نام سازمان صهیونیسم آمریکایى خواستار دخالت عملى دولت انگلستان شد تا نگذارد بخش بزرگى از " فلسطین شمالى " از دست برود . وى در این تلگرام نوشته بود :

... مرزهاى ملى شمالى و شرقى براى ایجاد جامعه اى خودکفا انصراف ناپذیر است . به منظور پیشرفت اقتصادى کشور در شمال ، شاخه آبهاى لیطانى در کنار جبل الشیخ و دشتهاى [[جولان : |جولان]] و حوران باید ضمیمه فلسطین شود... "

در 29/12/1919 و در آستانه انعقاد کنفرانس سن ریمو که قرار بود مسأله تقسیم کشورهاى شرقى عربى را میان کشورهاى استعمارى بررسى کند ، حائیم وایزمن رهبر وقت جنبش صهیونیسم طى نامه اى به لوید جورج نخست وزیر وقت انگلستان نوشت : در این لحظه که نزدیک است با همکاران خود در مذاکرات نهایى که طى آن سرنوشت فلسطین مشخص خواهد شد ، شرکت نمایید ، سازمان صهیونیسم مایل است مسأله عمیقا نگران کننده اى را در رابطه با مرزهاى شمالى فلسطین ، با شما مطرح کند... صهیونیسم از همان ابتدا ، حداقل خواسته هاى اساسى خود را براى تحقق میهن قومى یهودى ارایه داد و لزومى ندارد گفته شود که صهیونیستها هرگز تحت هیچ شرایطىخط " سایکس - پیکو " را حتى به عنوان اصلى براى مذاکرات ، نخواهد پذیرفت ، زیرا این خط نه تنها فلسطین تاریخى را تقسیم و سرچشمه هاى آبهاى رودخانه هاى اردن و لیطانى را از آن قطع مى کند ، بلکه میهن قومى را از مقدارى از بهترین میدانهاى اسکان در [[جولان : |جولان]] و حوران که موفقیت " طرح " تا حدود زیادى به آن متکى است ، محروم مى کند .

در آوریل سال 1920 بن گوریون به نام فدراسیون صهیونیستى کار ، طى نامه اى به حزب کارگر انگلستان نوشت : ضرورى است که در آینده ، منابع آبى که آینده کشور به آن بستگى دارد ، در آن سوى مرزهاى میهن قومى یهودى نباشد چرا که دشتهاى حوران که به [[حق|حق]] بخشى از کشور است ، نباید از آن جدا شود . به همین دلیل است که همیشه خواستار شده ایم ، " سرزمین اسرائیل " شامل کرانه هاى جنوبى رودخانه لیطانى و ایالت حوران ، از منبع " لجاه " در جنوب دمشق تا همه رودخانه هاى جارى در منطقه ، از شرق به غرب و از شمال به جنوب باشد . دلیل اهمیت جلیل علیا و حوران براى کل کشور ، در همین است . لیطانى و اردن و یرموک ، مهم ترین رودخانه هاى سرزمین اسرائیل اند و کشور به این آبها نیاز دارد . به علاوه ، صنایع ، به تولید برق از این انرژى آبى ، متکى خواهد بود .

==ب - پس از تشکیل رژیم صهیونیستى : ==

در این زمینه مى توان ملاحظات و مطامع گوناگون از قبیل ملاحظات جغرافیایى و دفاعى و امنیتى و سیاسى و نیز تسلط بر منابع آب را ردیف کرد که پرداختن به هر یک از آنها نظر به اهمیتى که در توضیح کل استراتژى اسرائیل نسبت به [[جولان : |جولان]] دارد ضرورى است .

===1 - مرحله پیش از اشغال [[جولان : |جولان]] : ===

در بیستم ژوئیه سال 1949 بعد از چهار ماه مذاکرات و یکسال پس از صدور قطعنامه آتش بس شوراى امنیت ( 15/7/1948 ) قرارداد ترک مخاصمه سوریه و اسرائیل به امضا رسید . سوریه آخرین کشور عربى هم مرز رژیم صهیونیستى بود که چنین قراردادى را امضا کرد . از آغاز دهه پنجاه ، اسرائیل به یک سلسله عملیات براى زیرپاگذاشتن این قرارداد به ویژه در رابطه با مناطق خلع سلاح شده دست زد ، که هدفش دستیابى به مقصود نهایى یعنى الحاق این اراضى به اسرائیل بود .

نخستین اقدام در این زمینه به سال 1950 ، ا اجراى پروژه خشکاندن دریاچه حوله و باتلاقهاى شمال بود که 1350 هکتار زمین حاصلخیز بدین وسیله تأمین مى شد . اجراى این پروژه در ژانویه 1951 عملاً آغاز شد . براى اجراى آن به مصادره زمینهاى مالکان و کشاورزان عرب واقع در داخل منطقه خلع سلاح شده نیز نیاز بود . سوریه شکایت نامه اى تقدیم کمیته مشترک ترک مخاصمه کرد . غیر از زیانهایى که به حقوق شهروندان عرب در داخل این منطقه وارد شد ، خشکاندن باتلاقها به منزله از میان بردن موانع نظامى طبیعى ، تلاشهاى کمیته مشترک ترک مخاصمه براى حل این مشکل را نافرجام کرد . و به دنبال آن رژیم صهیونیستى به سیاست ارعاب و تهدید متوسل شد . زیرا در پنجم آوریل 1951 ، توپخانه اسرائیل منطقه [[حمه ( روستای - ) |حمه]] وحومه هاى آنرا زیر آتش گرفت و بدین گونه آتش بس شکسته شد . هدف این حمله ، واداشتن سوریه به تسلیم بود .

مشکل سپس به شوراى امنیت برده شد . شورا در تاریخ 18/5/1951 قطعنامه شماره " 2157 رسى " را صادر کرد که در آن به اسرائیل دستور داده شده بود شهروندان عربى را که طرد کرده بود ، به منطقه خلع سلاح شده بازگرداند و به کلیه ناظران سازمان ملل اجازه دهد آزادانه تمامى منطقه را بازرسى کنند و به درخواستهاى رئیس کمیته مشترک ترک مخاصمه براى انجام فعالیتهایى در این منطقه ، پاسخ مثبت دهد .

در ژانویه سال 1953 ، رژیم صهیونیستى ، احداث کانال ویژه منحرف کردن آبهاى دریاچه حوله را به پایان برد ، و عملیات خشکاندن دریاچه را آغاز کرد . در آن تاریخ کلیه اراضى منطقه خلع سلاح شده به جز الحمه به تصرف این رژیم درآمد . متنیاهوبیلد یکى از مسئولان نظامى اسبق اسرائیل اعتراف کرد که خشکاندن باتلاقهاى الحوله ، سوریه را فاقد مرزهاى امن نمود و باعث نگرانى این کشور شد ، و لذا [[حق|حق]] داشت درخواست کند که موقعیتش مورد توجه قرار بگیرد .

بعد از بیست سال [[دایان ، موشه|موشه دایان]] نیز به این حقیقت اعتراف کرد : آرى ، به طور یک جانبه وضعیت خاص مناطق خلع سلاح شده را لغو کردیم و در مورد این اراضى به گونه اى رفتار کردیم که انگار در داخل اسرائیل واقع است .

با پایان گرفتن پروژه الحوله ، اسرائیلیها کار بعدى را در جهت احداث یک نیروگاه برق آبى در کنار پل بنات یعقوب واقع در شمال دریاچه [[طبریه ( شهر - ) |طبریه]] آغاز کردند . ( 2/10/1953 ) براى اجراى این پروژه ، نه تنها فعالیت شرکت اسرائیلى مأمور در منطقه خلع سلاح شده ، لازم بود ، بلکه مى بایستى بخشى از آبهاى رودخانه اردن واقع در دریاچه هاى الحوله و طبریه از مسیر اصلى منحرف شده و در خدمت پروژه قرار گیرد .

ژنرال مان بینیکیه رئیس ستاد نیروهاى بین الملل ترک مخاصمه وابسته به سازمان ملل از مقامات اسرائیلى خواست که از ادامه پروژه خوددارى کنند ، ولى این درخواست رد شد . بر اثر فشار آمریکا ( بمباران وحشیانه اسرائیل در " قبیه " هنوز موضوع روز رسانه هاى ارتباط جمعى جهان بود ) اسرائیل در بیست و هشتم اکتبر همان سال ، توقف پروژه را پیشنهاد کرد ، اما در سال 1955 و در پى نافرجام ماندن طرح جانسون ، اجراى آن را از سرگرفت . در دسامبر 1955 اسرائیلیها به منظور تحمیل تسلط کامل خود بر دریاچه [[طبریه ( شهر - ) |طبریه]] ، دست به تهاجم گسترده علیه مواضع سوریه در شمال شرقى دریاچه زدند . منابع آب بلندیهاى [[جولان : |جولان]] و موقعیت استراتژیک آن ، دو عامل اساسى در کشمکش اسرائیل - سوریه بود و به همین دلیل جبهه سوریه - اسرائیل پیوسته داغ مى ماند . بعدها خود منابع اسرائیلى از اهمیت این دو عامل در استراتژى و مطامع نسبت به [[جولان : |جولان]] پرده برداشتند .

تسلط سوریه ( تا سال 1967 ) بر سر چشمه هاى اساسى رودخانه اردن یعنى بانیاس ( از سوریه ) و حاصبانى ( از لبنان ) ، انگیزه کافى براى گرایش خصمانه رژیم صهیونیستى نسبت به سوریه بوده است . زیرا تسلط سوریه بر این نهرها ، مانع تحقق منافع توسعه طلبانه اسرائیل نسبت به آبهاى رودخانه اردن مى شد . سالانه نزدیک به 123 میلیون متر مکعب از آبهاى بانیاس و 152 میلیون متر مکعب از آبهاى حاصبانى وارد دریاچه [[طبریه ( شهر - ) |طبریه]] مى شد و این دو رقم معادل آبهایى است که اسرائیل با تلمبه و از طریق لوله آبیارى سراسرى ، صرف آبیارى النقب و تقویت چاههاى آب موجود در سراسرفلسطین مى کرد . اسرائیل از سال 1956 عملیات اجرایى بزرگترین پروژه آبرسانى به نام " پروژه ملى آبها " را آغاز کرد که هدف آن منحرف کردن مسیر رودخانه اردن علیا به منطقه ساحلى و از آنجا به النقب است . در اواخر سال 1963 اسرائیل در آستانه پایان دادن کامل عملیات اجرایى این پروژه قرار گرفت .

این پروژه داراى چند مرحله بود ، از جمله خشکاندن دریاچه الحوله که درباره آن سخن گفتیم و منحرف کردن مسیر رودخانه اردن در کنار پل بنات یعقوب و کشیدن آبهاى دریاچه به وسیله چند کانال از طریق دشت [[بیسان ( شهر - ) |بیسان]] و کشیدن آبهاى بهاره و شور دریاچه [[طبریه ( شهر - ) |طبریه]] .

اجراى این پروژه به منزله چنگ انداختن اسرائیل روى 50درصد از آبهاى رودخانه اردن بود . با نزدیک شدن مراحل پایانى این پروژه ، نخستین کنفرانس سران عرب ( 13/1/1964 ) به منظور بررسى راههاى دفع خطر این پروژه صهیونیستى که هدف آن سرقت آبهاى عربى و تبلورى از مطامع تاریخى صهیونیسم نسبت به آبهاى [[جولان : |جولان]] بود ، در قاهره تشکیل شد . کنفرانس ، پروژه اى را براى منحرف کردن مسیر نهرهاى رودخانه اردن در منطقه عربى به منظور خنثى کردن نقشه هاى اسرائیل که هدفش تغییر مسیر این رودخانه بود ، تصویب کرد . هنگامى که پروژه عربى وارد مرحله هاى اجرایى شد ، اسرائیل در سالهاى 1964 و 1965 ، تأسیسات و ماشین آلات این پروژه را به منظور به تعطیل کشاندن و محال نشان دادن اجراى آن در [[جولان : |جولان]] بمباران هوایى کرد . یورى اونیرى مفسر معروف اسرائیلى رابطه موجود میان اجراى پروژه عربى و اشغال [[جولان : |جولان]] را چنین تفسیر کرد :

" با کمى تأمل و نگاهى به گذشته ، یقین حاصل مى کنیم که این پروژه ، علت گسترش دامنه تشنج در روابط موجود میان ما و سوریه بود که به نوبه خود و سرانجام به آغاز جنگ 6 روزه منتهى شد . نباید فراموش کنیم که براى کارشکنى در عملیات تغییر مسیر آب نهرها ، چاره اى جز استفاده از نیروى هوایى نداشتیم . "

بنابراین ، منابع آب [[جولان : |جولان]] عاملى تعیین کننده در کشمکش اسرائیل - سوریه و عامل اصلى و یا یکى از پایه هاى استراتژى صهیونیسم نسبت به [[جولان : |جولان]] بوده است . این عامل که هدف آن سرقت آبهاى [[جولان : |جولان]] است ، تنها به انگیزه هاى اقتصادى ( پروژه هاى آبیارى و توسعه کشاورزى ) و یا امنیتى ( توسعه مستعمره هاى مرزى و افزایش جمعیت آنها ) نیست ، بلکه علل سیاسى نیز داشته است . چرا که اسرائیل با تسلط بر منابع آب [[جولان : |جولان]] ، قصد داشت خود را به عنوان شریک در امور منطقه و آفریننده وقایع آن ، تحمیل کند .

دومین عامل مهم در استراتژى صهیونیسم نسبت به [[جولان : |جولان]] موقعیت جغرافیایى و اهمیت استراتژیک آن است . [[جولان : |جولان]] به لحاظ موقعیت و استحکاماتى که داشت ، براى کوچ نشینیهاى صهیونیستى از جمله کوچ نشینهاى دره شمالى اردن که در تیررس توپخانه سوریه قرار داشتند ، خطر آفرین بود . روزنامه صهیونیستى معاریو در این زمینه مى نویسد :

بلندیهاى سوریه یکى از علل شعله ور شدن آتش جنگ بود . زیرا زندگى طاقت فرسا در زیر استحکامات سوریه ، دامنه کشمکش اعراب - اسرائیل را گسترش داد که نهایتا منجر به شروع جنگ شش روزه شد .

===2 - مرحله پس از اشغال [[جولان : |جولان]] : ===

رژیم صهیونیستى در ژوئن 1967 در جنگ با اعراب بلندیهاى [[جولان : |جولان]] را به تصرف خود درآورد و مرحله دیگرى از استراتژى خود نسبت به خاورمیانه عربى را پشت سر گذاشت . در این مرحله ، مطامع تاریخى صهیونیسم نسبت به [[جولان : |جولان]] ، در به دست آوردن زمین و منابع آب آن تحقق یافت و نتایج جنگ ژوئن سال 1967 آزمندى صهیونیسم و اسطوره فرات تا نیل را - به قول هرالدتریبون چاپ آمریکا که پیوسته نغمه آن را سر داده و رؤاهاى فرزندان یهود را شیرین کرده بود - زنده کرد .

لیوى [[اشکول ، لیوی ( 1895 - 1969 )|اشکول]] نخست وزیر اسبق اسرائیل درپى جنگ ژوئن خطاب به هیأت " فرزندان عهد " سخن درباره [[اسرائیل بزرگ|اسرائیل بزرگ]] را تکرار کرد و اعلام داشت که :

این مأموریت با الحاق سرزمینهاى اشغال شده در سال 1967 خاتمه نیافته است .

در این مرحله اسرائیل به تجسم عملى استراتژى خود در [[جولان : |جولان]] اندیشید که منظور ، تنها تسلط بر منابع آب و اشغال نظامى و انهدام استحکامات سوریه در [[جولان : |جولان]] و ساختن استحکامات جدید براى تهدید سوریه نبود ، بلکه اسکان یهودیان مورد نظر بود که پس از ایجاد مستعمره هاى یهودى در آنجا و " عمران " آنها به وسیله ساکنان جدید به دنبال اخراج و طرد ساکنان اصلى از منطقه ، عملاً به معنى الحاق [[جولان : |جولان]] به اسرائیل مى باشد ( نک : [[جولان : |جولان]] ، اسکان یهودیان در - ) . در اظهارات صهیونیستها در این مورد ، میزان سختگیرى اسرائیل در زمینه متصرف شدن [[جولان : |جولان]] ، آشکار شد . روزنامه صهیونیستى داوار مورخه 19/4/1969 در این زمینه نوشت : اسرائیل حتى در ازاى قرارداد صلح ، بلندیهاى [[جولان : |جولان]] را هرگز به سوریه پس نخواهد داد . چه ، این بلندیها از جمله مناطقى هستند که بر سر آن میان توده اسرائیلى بحث و مناقشه اى نیست .

آمارگیرى روزنامه یدیعوت اهارانوت در سال 1969 نیز نشان داد که اسرائیلیها حاضر به انصراف از [[جولان : |جولان]] نبوده و علاقه مند اسکان در آن هستند .

در این نظرخواهى 33 درصد از اسکان سریع در [[جولان : |جولان]] حمایت کردند . 26 درصد اسکان در کرانه غربى را ترجیح دادند و 19 درصد از اسکان در دره اردن و 2 درصد در غزه و سینا و 20 درصد در کلیه سرزمینهاى اشغال شده عربى حمایت کردند . از این نظرخواهى و نیز مواضع احزاب اسرائیلى به طور کلى روشن مى شود که بلندیهاى [[جولان : |جولان]] از میان مناطق اشغال شده عربى ( بعد از سال 1967 و به منظور توسعه و تسریع اسکان ، در رأس اولین اولویتهاى آنان قرار داشته است )

بسیارى از رهبران اسرائیل در این دوره بر تعلق ابدى [[جولان : |جولان]] به اسرائیل تأکید کرده اند . گلدامایر نخست وزیر وقت اسرائیل طى تصدى پست نخست وزیرى اسرائیل در مصاحبه با رادیو رژیم صهیونیستى اظهار داشت " [[جولان : |جولان]] جزء لاینفک سرزمین اسرائیل است " .

در سال 1970 " ایلى لانداو از مفسران سیاسى اسرائیل هدف از اشغال [[جولان : |جولان]] را چنین تعبیر کرد :

" بلندیهاى سوریه یکى از علل شعله ور شدن جنگ بود . زیرا زندگى طاقت فرسا در زیر استحکامات سوریه ، دامنه کشمکش اعراب - اسرائیل را گسترش داد که نهایتا منجر به شروع جنگ شش روزه شد " .

در همین زمینه " یورى اونیرى YURI AVNERIیکى دیگر از مفسران اسرائیلى چندین سال پس از [[جنگ 1967|جنگ 1967]] اشغال [[جولان : |جولان]] را چنین تفسیر کرد : "

" مى توانیم بگوئیم که حتى اگر جنگ شش روزه به علت محاصره در سینا به وقوع نمى پیوست ، در صورتى که پروژه تغییر مسیر نهرهاى رودخانه اردن به پایان مى رسید ، نهایتا مجبور به شروع جنگ علیه سوریه مى شدیم لذا براى همه کسانى که معتقدند با پس دادن [[جولان : |جولان]] ما به صلح خواهیم رسید ، باید روشن باشد که مسأله سلب منابع آبها از اسرائیل را در محاسبات خود فراموش نکنند... بودن [[جولان : |جولان]] در دست سوریها به منزله این است که انتخاب تصمیم گیرى نسبت به منابع آبها ، به آنان واگذار شود . "

پس از اشغال [[جولان : |جولان]] ، استراتژى اسرائیل نسبت به سوریه در به دست آوردن زمین و منابع آب آن تحقق یافت و شعار از نیل تا فرات صهیونیستها که پیوسته نغمه اش را سر داده و رؤاهاى فرزندان یهود را شیرین کرده بودند ، شکل عملى ترى به خود گرفت . در این مرحله ، اسرائیل به تجسم عملى استراتژى خود در [[جولان : |جولان]] یعنى تسلط بر منابع آب و اشغال نظامى و انهدام استحکامات سوریه در [[جولان : |جولان]] و ساختن استحکامات جدید براى اسکان دادن یهودیان در این منطقه مى اندیشید لذا پس از اشغال این سرزمین ، عملاً شروع به اخراج و طرد ساکنان اصلى منطقه و اسکان یهودیان مهاجر اروپا نمود ، گویا که هرگز قصد بازپس دادن این منطقه را ندارد .

در راستاى این استراتژى ، از سوى رهبران رژیم صهیونیستى به مناسبتهاى مختلف اظهار نظرهاى بسیارى صورت گرفت و با شروع دهه 90 و آغاز فرایند صلح خاورمیانه و گفت وگوهاى سازش اعراب با اسرائیل ، مسئولان اسرائیلى تصریحات مشترکى داشته اند که همه حاکى از اهمیت [[جولان : |جولان]] براى اسرائیل و عدم عقب نشینى رژیم صهیونیستى از ارتفاعات آن است .

با یک جمع بندى مختصر از مواضع و اظهار نظرهاى رهبران رژیم صهیونیستى ، مى توان مطامع و استراتژى اسرائیل نسبت به [[جولان : |جولان]] را در عوامل زیر خلاصه کرد .
#منابع آب [[جولان : |جولان]] عاملى تعیین کننده در کشمکش سوریه و اسرائیل است و با توجه به اینکه اسرائیل از لحاظ منابع آبى محدود است ، استفاده از این منابع به لحاظ اقتصادى یکى از پایه هاى استراتژى آن نسبت به [[جولان : |جولان]] را تشکیل مى دهد که هدف آن سرقت آبهاى این منطقه در ارتباط با اجراى پروژه هاى آبیارى و توسعه کشاورزى است .
#منابع آب [[جولان : |جولان]] نه تنها انگیزه هاى اقتصادى براى اسرائیل دارد بلکه از لحاظ امنیتى و توسعه آبادیهاى یهودى نشین مرزى در [[جولان : |جولان]] و افزایش جمعیت آنها حائز اهمیت مى باشد ، زیرا احداث این آبادیها مى تواند عامل بازدارنده اى در مقابل نفوذ و ضربات و حتى تهاجمات احتمالى خارجى به این مناطق باشد .
#موقعیت جغرافیایى و اهمیت استراتژیکى [[جولان : |جولان]] مهم ترین عامل استراتژى اسرائیل نسبت به این منطقه است زیرا [[جولان : |جولان]] به لحاظ برخوردارى از جغرافیایى مناسب و همچنین استحکاماتى که مى توان در آن ایجاد نمود ، هم شهرهاى داخلى اسرائیل به ویژه شهرکهاى یهودى نشین دره شمالى اردن را مى تواند به راحتى در تیررس توپخانه نیروهاىنظامى مستقر در بلندیهاى [[جولان : |جولان]] قرار دهد و هم اینکه بر شهرهاى مرزى سوریه و حتى دمشق احاطه دارد . لذا استقرار نیروهاى هر یک از طرفین درگیر مى تواند کفه ترازو را به لحاظ موقعیت سوق الجیشى به نفع آن سنگین تر کند .
#عامل سیاسى یکى دیگر از مسائلى بوده که در استراتژى اسرائیل نسبت به [[جولان : |جولان]] تأثیر داشته است زیرا رژیم صهیونیستى با تسلط بر منابع آب [[جولان : |جولان]] مى تواند به عنوان شریک در امور منطقه و رویدادهاى سیاسى آن و حتى آفریننده حوادث و وقایع آن ، به راحتى خود را بر کشورهاى منطقه به ویژه سوریه تحمیل کند .

==مآخذ : ==
#'''''استراتژى صهیونیسم در منطقه عربى و کشورهاى همجوار آن''''' ، مؤسه الارض ویژه مطالعات فلسطینى ، انتشارات بین الملل اسلامى ، 1363 .
#صفاتاج ، مجید : سراب صلح ، '''''روزنامه اطلاعات''''' ، ضمیمه 28 30/5/72 .
#David Ben Gurion : ''''' Israel - Personal History''''', London, 1973.