هیکرافت ( کمیسیون - )

در اول ماه مه 1921 ، هیستادروت تظاهراتی را برای کارگران یهودی در خیابانهای خارج شهر یافا با پرچمهای صهیونیستی ترتیب داد که از سوی مردم مورد اعتراض قرار گرفت و حزب کمونیست یهودی اقدام به تعرض به تظاهرکنندگان و مردم کرد . پس از آن میان شهروندان فلسطینی و یهودیان در شهر یافا درگیری هایی ایجاد شد .

این درگیری ها پس از آن شروع شد که هیستادروت با این کار که نوعی اعلام برپایی دولت یهودی در فلسطین بود ، احساسات فلسطینیان را تحریک کرد .

در این درگیری ها یهودیان بر روی اعراب آتش گشودند و دو گروه با هم درگیر شده و تعدادی از دو طرف کشته شدند . چیزی که باعث شد تا حاکم یافا از نیروی نظامی بریتانیا در لد طلب کمک برای فرو نشاندن درگیری نماید .

در صبح روز بعد اضطرابات و ناآرامی ها مجددا از سرگرفته شد و تعدادی از دو طرف به قتل رسیدند . نیروهای بریتانیا به تظاهرکنندگان عرب حمله بردند ، چون آنها خواهان جایگزین شدن نیروهای هندی به جای نیروهای انگلیسی شدند ، همچنین خواهان سلاح بودند تا از خودشان در مقابل صهیونیستهای مسلح دفاع نمایند .

این ناآرامی و نبردها به مناطق مجاور شهر یافا امتداد یافت . در روستای ملبس صهیونیستها به ساکنین عرب این روستا حمله کرد . تعدادی از کودکان را به قتل رساندند و به زنان هتک حرمت کردند و لخت و عریانشان کردند و شکمهای آنها را شکافتند .

این درگیری ها به روستاها و شهرهای مجاور کشیده شد و حدود پانزده روز ادامه یافت . در این مدت فلسطینیان هم در معرض سرکوب حکومت بریتانیایی بودند و هم مورد آزار و حمله مهاجران صهیونیست قرار می گرفتند . لذا در مقابل تجاوز یهودیان عکس العمل نشان داده و به آنها حمله کرده و به دنبال آن به مرکز مهاجرت صهیونیستها و برخی مستعمرات دیگر واقع بین یافا و طولکرم حمله کردند .

منابع تاریخی نشان می دهد که بیشترین کشته های اعراب به وسیله سلاحهای نیروهای بریتانیایی که غالبا به آنها حمله می کردند ، کشته شدند . نتیجه این ناآرامی 47 کشته و 146 مجروح از یهودیان و 48 کشته و 73 مجروح از اعراب بوده است .

وقتی دولت بریتانیا دریافت که به دلیل حمایت از طرح صهیونیسم ، دشمنی اعراب با این دولت در حال اوج گرفتن است و از بیم گسترش عملیات خشونت آمیز ضد انگلیسی به سایر مناطق فلسطین ، هربرت ساموئل ، کمیسر عالی بریتانیا در آن زمان ، کمیسیونی را برای بررسی جوانب ماجراهای یافا تشکیل داد و ریاست آن را به " توماس هیکرافت " ( Haycraft ) ، قاضی بزرگ فلسطین ، سپرد . " ه . لوک " و " ج . استابس " هم عضو این کمیسیون بودند .

کمیسیون ( Commission ) یاد شده کار خود را در اواخر ماه مه 1921 آغاز و با انجمن ها و مؤسسات عربی ارتباط برقرار کرد و از آنها گزارشهایی درباره حوادث دریافت نمود . اظهارات ده ها شاهد عینی عرب و صهیونیست هم مورد توجه قرار گرفت .

در اکتبر 1921 کمیسیون گزارش خود را به مجلس عوام بریتانیا ارائه داد در این گزارش تأکید شده بود که موضع بریتانیا در حمایت از طرح صهیونیستی تأسیس " وطن

ملی " برای یهودیان در فلسطین ، علت اصلی بالا گرفتن احساسات خصمانه فلسطینیان نسبت به دولت بریتانیا و مهاجران یهودی است .

کمیسیون اعراب را در قبال اعمال خشونت آمیز مسئول ندانست و اشاره کرد که آنچه خشم آنان را برانگیخته عبارت است از : رفتار متکبرانه مهاجران صهیونیست ، رفتار خارج از عرف و آداب عمومی در خیابان ها ، بی توجهی آنان به عادات و سنت های اعراب و به رسمیت نشناختن سنت های قومی عربی . کمیسیون به این نکته هم اشاره کرد که تعداد یهودیان در مشاغل عمومی با نسبت جمعیتی آنان تناسب ندارد و قدرت هیأت صهیونیست بیش از حد افزایش یافته است .

پس از آن ، کمیسیون به شکایت های شهروندان فلسطینی که نمایندگی تمامی طوایف مسلمان ، ارتودوکس ، کاتولیک و لاتین را برعهده داشتند ، پرداخت . همه شکایت ها بر این تأکید داشتند که هم مهاجرت یهودیان به فلسطین فرایند خطرناکی است و هم حمایت بریتانیا از جنبش صهیونیسم که باعث شده سازمان صهیونیسم جایگاه یک دولت در دل دولت فلسطین را بیابد ، عواقب خطیری دارد . کمیسیون در پایان گزارش خود تأکید کرد که آشکارا شاهد اصرار صهیونیستها بر ایجاد " وطن ملی یهودی " و مخالفت آنها با برابری با فلسطینیان بوده است . این گزارش از پیشنهاد دکتر " اور " رئیس هیأت صهیونیستی مبنی بر ممنوعیت حمل سلاح برای غیر یهودیان انتقاد کرد .

محافل صهیونیستی به شدت به این گزارش حمله کردند " حیم وایزمن " آن را هدیه ای به دشمنان برای سوءاستفاده و بی اعتبار کردن اهداف صهیونیسم قلمداد کرد و حتی اظهار داشت که گزارش یاد شده بذر تمامی مشکلاتی را کاشته است که صهیونیستها در سالهای آینده در فلسطین خواهند داشت .

مآخذ :

1. المسیری ، عبدالوهاب : دایره المعارف یهود ، یهودیت و صهیونیسم ، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهشهای تاریخ#خاورمیانه ، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین ، جلد ششم ، چاپ اول ، پاییز 1382 .
2. زعیتر ، اکرم : وثاثق العرکة الوطنیة الفلسطینیة ، 1918 - 1939 ، بیروت 1979 .
3. صبری قولی ، حسن : سیاسه الاستعمار الصهیونیة تجاه فلسطین فی النصف الاول من القرن العشرین ، قاهره 1970 - 1972 .