سانسور اخبار و اطلاعات در اسرائیل
با رشد و توسعه ابزار ارتباط جمعی و گسترش روند استفاده مردم از این ابزار ، اطلاعات و اخبار بسیار سریع منتقل شده و حتی برخی معتقدند امکان پنهان داشتن بسیاری از خبرها ، از بین رفته است . وجود رسانه های مختلف تلویزیونی و رادیویی و شبکه های ماهواره ای ، رشد کمی جراید و مجلات ، سایتها و وبلاگهای شخصی در اینترنت و... همه و همه ابزاری برای درج اخبار و اطلاعات تازه و دقیق ، از سراسر جهان به حساب می آیند که روز به روز بر تعدادشان افزوده می شود .
رشد رسانه های جمعی و تولید اخبار جدید و دست اول به گونه ای است که امروزه با ورود به اینترنت و مطالعه سایتهای مختلف ، می توان از تازه ترین اخبار روز دنیا آگاه شد یا در مورد اتفاقات در حال وقوع با اختلاف چند ثانیه ، کسب اطلاع کرد .
برخی نیز بر این عقیده اند که فلسفه سانسور ممانعت از انتشار اخبار و اطلاعات در سطح جامعه بوده و پذیرش آن به منزله پنهان کاری و عدم انتشار اخبار - - در معنای درست و واقعی آن - - است چرا که پنهان کاری ، برای برخی سیاستمداران و زمامداران ، یک اصل اساسی بوده و رسانه های عمومی ، مهمترین مزاحمان این افراد محسوب می شوند .
از جمله رژیم هایی که برای پنهان سازی اخبار و اطلاعات ، تلاش می کند ، رژیم صهیونیستی است .
از آنجا که موضوع اشغال فلسطین و ایجاد بحران خاورمیانه توسط رژیم صهیونیستی ، یکی از پراهمیت ترین موضوعات خبری است ، لذا این رژیم به شدت تلاش کرده از دستیابی رسانه ها و سایتهای اینترنتی به اخبار و حوادث مربوط به سرزمینهای اشغالی جلوگیری کند .
از این رو ، رژیم صهیونیستی برای جلوگیری از پخش برخی اخبار و اطلاعات در داخل و خارج اراضی اشغالی ، سانسور و فیلترینگ را نسبت به رسانه ها و سایر ابزارهای ارتباط جمعی اعمال کرده است .
محتویات
الف - وجود سانسور در اسرائیل :
رژیم صهیونیستی که داعیه برخورداری از حکومت مدرن و مطابق با استانداردهای جهانی دموکراسی را دارد
همواره وجود سانسور و فیلترینگ در رسانه های داخل و شبکه های خبری صهیونیستی خارج اراضی اشغالی را رد کرده است . در حالی که برخی شواهد و مدارک ، این ادعا را تکذیب کرده و حاکی از وجود سانسور شدید در این رژیم است .
1 - ادعای رژیم صهیونیستی در مورد نبود سانسور :
مقامات رژیم صهیونیستی هر بار پس از مطرح شدن مسأله سانسور در جامعه خبری این رژیم ، خود را نخستین زخم خوردگان سانسور مطبوعات خوانده و به مستنداتی در تاریخ و تحولات معاصر فلسطین استناد می کنند که از جمله آنها اینکه ، یهودیان ساکن فلسطین در سال 1863 ، دست به تأسیس دو نشریه زدند که حکومت عثمانی ، از فعالیت آنها جلوگیری کرد و تلاش دوباره آنها در سال 1869 ، برای چاپ روزنامه در بیت المقدس با فشار مداوم و سانسور اطلاعات از سوی زمامداران وقت ، مجددا ناکام ماند ، در عوض مسئولان رژیم صهیونیستی ، آنچه امروزه از سوی مردم و رسانه های این رژیم ، " سانسور " نامیده می شود ، را نظارت بر مطبوعات نامیده و دستورات مقامات سیاسی یا نظامی برای تغییر خبر یا عنوان اخبار را ، نوعی همکاری اصحاب رسانه در فرایند دفاع از منافع ملی قلمداد می کنند .
بر این اساس منابع دولتی این رژیم مدعی اند که که نظارت بر فعالیت مطبوعات و رسانه ها به عنوان اقدامی قانونی و مجاز در نخستین اساسنامه های قانونی جوامع پیش از تأسیس این رژیم ملاحظه شده است . این منابع ، ادعای خود را به سندی ارجاع می دهند که در سال 1945 ، یعنی سه سال قبل از اشغال فلسطین ، توسط گروههای یهودی تصویب شده است .
در همین راستا ، سازمان اطلاعات نظامی رژیم صهیونیستی ( امان ) نیز تعبیر متفاوتی از سانسور را در رسانه ها ارائه می کند .
به گفته مقامات مذکور : " برخی اعمال سلیقه های دولتی در اخبار و اطلاعات مندرج در رسانه ها ، نیازی حیاتی برای اسرائیل بوده و نباید آن را سانسور نامید . بلکه این کار برای حفظ تمامیت ارضی و محافظت از شهروندان در برابر دشمنان ، صورت می گیرد . مثلاً درج اخباری که اطلاعات محرمانه ای را از داخل اسرائیل به خارج منتقل کند ، ممنوع است . همچنین بیان اینکه بعضی اقدامات و فعالیتهای درازمدت اسرائیل ، منطقه را تهدید می کند ، ممنوع است " .
2 - اظهارات منابع غیردولتی در مورد وجود سانسور در اسرائیل :
در کنار مواضع مسئولان رژیم صهیونیستی در قبال سانسور ، مواضع بخش غیردولتی نیز قابل تأمل است . همواره ، اولین قشری که فکر و اندیشه شان قربانی سانسور شده و از این بابت ، متحمل خسارت می شوند ، خبرنگارانند . آنها ساعتها برای تولید خبر و ویرایش آن ، وقت صرف می کنند ولی به محض ارسال برای تأیید و چاپ ، تیغ سانسور تمام زحمات آنان را به باد می دهد .
" آلوف بن " یکی از خبرنگاران باسابقه رژیم صهیونیستی است . وی برای روزنامه هاآرتس قلم زده و متخصص در امور سیاسی و نظامی خاورمیانه است .
وی با اظهار تأسف از شیوع مجدد سانسور رژیم صهیونیستی ، این اقدام را نقض قوانین بین المللی و بی احترامی به آگاهی و شعور اصحاب رسانه ها ، قلمداد می کند . او معتقد است که وجود سانسور در رژیم صهیونیستی تنها خرسندی مسئولان نظامی این رژیم را به همراه داشته ولی باعث ناخرسندی میلیونها اسرائیلی در سراسر سرزمینهای اشغالی می شود .
به عقیده او : کلنل " مری ریگف " ( سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی ) تلاش دارد قوانین منسوخ سانسور - - که دولت انگلیس در سال 1917 در فلسطین بنا نهاده است - - را نهادینه سازد .
وی معتقد است قوانینی که در مورد رسانه های سرکش آن زمان ، لحاظ شده ، در شرایط کنونی پاسخگو نخواهند بود از سوی دیگر روزنامه " فاکس نیوز " به قلم یکی از خبرنگاران یهودی خود به نام " بنیامین هاروی " مطالبی در نقد سانسور خبری در این رژیم نوشته است . او در این مقاله ، با اشاره به جنگ 33 روزه اسرائیل با حزب الله ، عنوان می دارد : " سانسور یکی از ابزارهای قدرتمند ، برای حکومت اسرائیل است . "
وی در پاسخ به دفاع برخی نظامیان از سانسور به عنوان " وسیله ای برای حفاظت از منافع ملت و دولت اسرائیل و کاهش بروز خطر از سوی دشمنان " آورده است : " آیا سانسور خبر مربوط به شلیک ناموفق چند موشک اسرائیلی یا انحراف مسیر چند موشک دیگر از اهداف مورد نظر ، سلامتی اسرائیل و مردم را به خطر می اندازد ؟ یا خبر از عدم آمادگی ارتش اسرائیل دارد ؟ "
نویسنده مقاله مذکور می پرسد : " آیا سرپوش گذاشتن بر شکست برنامه های استراتژیک اسرائیل در جنگ 33 روزه هدف اصلی سانسور است ؟ "
همچنین برخی از شهروندان اسرائیلی ، از وجود سانسور در رسانه های اسرائیل ، انتقاد کرده و اظهار می دارند : " وقتی اتفاقاتی که در اسرائیل رخ می دهند را در شبکه های تلویزیونی کشورهای دیگر می بینیم ، هم عصبانی می شویم و هم ( از روی تمسخر ) می خندیم . واقعا مسئولان کشور فکر می کنند هنوز هم می توانند اخبار را سانسور کرده و هر طور خودشان می خواهند به مردم تحویل دهند ؟ "
ب - علل وجود سانسور در اسرائیل :
رژیم صهیونیستی مدعی است که سانسور در این رژیم بدان معنایی که در دیگر کشورها وجود دارد ، اعمال نشده و اگر هم چیزی با این عنوان دیده می شود ، صرفا با هدف دفاع از مردم و دولت این رژیم است . خانم کلنل " سیما واکنین " ، رئیس بخش سانسور ارتش این رژیم درباره علل وجود سانسور در اسرائیل اظهار می دارد : " نباید اجازه داد اطلاعات و اخبار حیاتی ، از کشور کوچکی چون اسرائیل به بیرون درز کند و ما بر این اساس ، نظارت قدرتمندی بر روی رسانه های اسرائیل داشته و خواهیم داشت " .
وی در مورد رسانه های غیراسرائیلی مستقر در سرزمینهای اشغالی نیز معتقد است : " قانون برای همه یکی است ، من از آن قدرتی برخوردارم که دستور دهم ، هیچ کس حق انتشار هیچ چیز را ندارد . من قادرم یک روزنامه یا آژانس خبری را تعطیل کنم ، من هر کاری بخواهم ، می توانم انجام دهد و در این مورد ، رسانه داخلی و خارجی فرقی نمی کند . "
او در مورد سانسور شدید خبری در طول جنگ 33 روزه عنوان می دارد : " سانسور خبری ما فقط به دلیل جلوگیری از اطلاع نیروهای حزب الله از موقعیت نیروهای اسرائیل بود . ما با این کار قصد داشتیم از دستیابی حزب الله به اهداف خویش که همانا ضربه زدن به مراکز حساس اسرائیل بود ، جلوگیری کنیم . مثلاً برخی از فرماندهان نظامی اسرائیل در مناطق شمالی ( نزدیک مرز لبنان ) مستقر بودند ، ما نمی توانستیم با فاش ساختن محل استقرار آنها ، خطر مرگ را به سویشان روانه کنیم . "
مورد بعدی که اعمال سانسور بر آن مخالفت بسیاری را به همراه داشت ، اینترنت بود . برخی نمایندگان کنست که پیشنهاد فیلترینگ اینترنت را داده اند ، هدف این اقدام را ممانعت از ، ترویج فساد ، فحشا و آموزش نادرست موجود در سایتهای مذکور می دانند .
" آمنون کوهن " یکی از نمایندگان کنست از حزب شاس و یکی از ارائه دهندگان طرح فیلتر کردن اینترنت به کنست ، این اقدام را به نفع مردم اسرائیل می داند . به گفته وی ، تعدادی از متخصصان کامپیوتر روی این مسأله کار می کنند .
" گیلاد لوهان " یکی از متخصصان کامپیوتر نیز در تشریح دلایل وجوب طرح فیلترینگ اینترنت ، معتقد است : " امروزه والدین ، آگاهی کافی راجع به آنچه فرزندانشان در اینترنت مشاهده کرده یا می خوانند ، ندارند . "
متخصصان فنی کامپیوتر و نمایندگان کنست ، همگی مدعی تلاش برای جلوگیری از انحراف اخلاقی نوجوانان اسرائیل اند ولی چیزی که در طرح نمایندگان به کنست آمده ، خلاف این قضیه را نشان می دهد ، چرا که امضاکنندگان این طرح خواستار فیلتر شدن بسیاری از سایتهای خبری اینترنتی شده اند که لزوما فساد و بی بندوباری را ترویج نمی کنند . این طرح در نوامبر 2007 در کنست بررسی و تصویب شده است .
ج - اقدامات رژیم صهیونیستی برای ایجاد سانسور :
رژیم صهیونیستی ، به بهانه مسدود کردن سایتهای غیراخلاقی ، دسترسی به اینترنت را محدود کرده که این خود یکی از موضوعات بحث برانگیز داخل اسرائیل است .
دولت ، همچنین در ادامه اقدامات خود ، مبادرت به نصب نرم افزاری روی کامپیوترهای شخصی کرده تا مانع ورود کاربران به سایتهای ممنوعه شود . به همین دلیل استفاده کنندگان از اینترنت تنها مجاز به استفاده از برخی سایتهای منتخب رژیم صهیونیستی بوده و هرگونه تخطی آنان از قانون ، موجب پیگرد قانونی و مجازات ( جریمه نقدی ) می شود .
همچنین مسئولان ، به برخی از شرکتها و مؤسساتی که به تحقیق و پژوهش در سایتهای مختلف نیاز دارند ، اعلام کرده اند که برای کسب اجازه از مقامات قضایی و از بین بردن درصدی از محدودیتهای عمومی ، به سایت www . peacefire . orgمراجعه کنند . جالب اینکه برخی وبلاگهای اسرائیلی با تمسخر این اقدام اعلام کرده اند که احتمالاً سایت peacefireخود در لیست سایتهای ممنوعه قرار گرفته است .
دولت اسرائیل ، همچنین به سانسور تئاتر دانشجویان اسرائیلی نیز مبادرت ورزیده بود که موجب خشم آنها شد . آنها با اعتراض به این اقدام خواستار توضیحات دولت شده و اعلام کردند : ما نه ترویج فحشا کرده و نه چیزی برخلاف قوانین یهود گفته ایم .
دانشجویان این اقدام دولت را برخلاف دموکراسی و آزادی که رژیم صهیونیستی از آن دم می زند ، خواندند .
عده دیگری از مخالفان طرح سانسور رسانه ها نیز ، نظارت ارتش رژیم صهیونیستی بر اخبار رسانه ها را به دور از قواعد متداول اجتماعی در کشورهای پیشرفته خوانده و اعلام کردند نباید مطالب مغایر با سلایق ارتش را ، از خبرها جدا و حذف کرد خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز در اعتراض به سانسور اخبار از سوی رژیم صهیونیستی و دخالت این رژیم در عملکرد رسانه های داخلی و خارجی ، این اقدام را ، در تضاد با قوانین بین المللی در امر خبررسانی دانست .
رژیم صهیونیستی در پاسخ به اعتراض اصحاب رسانه و مطبوعات اعلام کرده است : " این تصمیمی است که دولت اسرائیل اتخاد کرده و تمام خبرنگاران و فعالان در عرصه مطبوعات باید به آن احترام گذاشته و طبق آن عمل کنند " .
منابع مذکور افزودند : " ارتش اسرائیل از بابت وضع قوانین مذکور و اعمال محدودیت برای جراید و رسانه ها ، به خود می بالد " .
د - واکنش مردم اسرائیل نسبت به سانسور :
پس از تشدید اقدامات مسئولین رژیم صهیونیستی ، قشرهای مختلف جامعه نیز مخالفتهای خود را با سانسور رسانه ها و فیلترینگ سایتهای اینترنتی ابراز کردند . گروهی این اقدام رژیم صهیونیستی را محکوم کردند و اقدام این رژیم در جهت منع کودکان و نوجوانان ، از دسترسی به سایتهای غیراخلاقی را بهانه ای برای محدود کردن شهروندان ، در دستیابی به اخبار و اطلاعات روز دنیا ، عنوان
کرده و از مسئولان دولتی پرسیده اند آیا سایت خبری و پربیننده NRG ( یک سایت خبری غیردولتی در مناطق اشغالی ) نیز تبلیغ فحشا می کرد که در فهرست فیلترینگ قرار گرفته است ؟
همچنین برخی تجار و ادارات بازرگانی که نیاز به بازدید از سایتهای مختلف دارند ، خواستار پاسخ مسئولان شده و معتقدند هدف دولت از فیلترینگ اینترنت ، مبارزه با فحشا و فساد اخلاقی نیست . آنها با انتقاد از این شرایط اعلام کردند که حرفه آنها ایجاب می کند در سایتهای مختلف ، اجناس و مواد مورد نیاز خود را جست وجو کنند . همچنین برخی از مراکز کامپیوتری و ارائه دهندگان سرویس های اینترنتی ، از این قانون ناراضی بوده و فعالیتهایشان در آستانه تعطیلی قرار گرفته است .
مقامات مؤسسه " های تک " که عمده فعالیتش ، در مورد ارائه خدمات اینترنتی و ابزار و وسایل مرتبط با آن است ، با ناراحتی بسیار اعلام کرده اند : " قانونگذاران ، مؤسساتی چون ما را در تصمیمات خود ، در نظر نگرفته اند " . برخی این اقدام را " کاملاً مسخره " خوانده و بعضی دیگر نیز از وضع چنین قانونی در اسرائیل که مدعی دموکراسی و آزادی است ، ابراز تأسف کرده و گفته اند شاید این مقدمه ای بر محدود کردن خدمات تلفن همراه باشد .
به اعتقاد آنان در آینده نزدیک ، قوانین دیگری در منع استفاده از تلفن همراه یا اعمال محدودیت در ارائه خدمات و سرویس های آن ( مانند SMSاینترنت و... ) به تصویب کابینه و کنست خواهد رسید رژیم صهیونیستی نیز در برابر اعتراضات مخالفان سانسور ( چه در رسانه و چه در اینترنت ) ، خود را با کشوری مانند " سوریه " مقایسه کرده و اعلام داشته است ، سانسور رسانه ای ، یک اصل در حکومت داری است و بسیاری از کشورها از جمله سوریه از این تکنیک استفاده می کنند .
مقامات مزبور در ادامه از تقدیر و تشکر مقامات آمریکایی ، بابت " حمایت اسرائیل از آزادی بیان در این کشور " سخن گفته و حرکت خود در سانسور اخبار رسانه ها را مطابق استاندارد پخش اخبار و اطلاعات در آمریکا دانستند .
" آکیوا الدر " خبرنگار هاآرتس و مسئول بخش سیاسی و تحلیل خبر این روزنامه ، از وضعیت سانسور در رسانه ها انتقاد کرده و می گوید : " ما نمی دانیم چه چیزی را باید و چه چیزی را نباید بنویسیم . همه رسانه های دنیا می گویند اسرائیل دارای بمب هسته ای است ولی وقتی از خود ما سئوال می شود که آیا اسرائیل بمب هسته ای دارد ، باید بگوییم ما نمی دانیم .
دامنه این مسأله ( سانسور رسانه ای ) مشخص نیست و ما خود هنوز نمی دانیم چه چیزی را باید گفته و چه چیزی را نباید بگوییم " .
چنانچه از اظهارات مسئولان رژیم صهیونیستی و واکنش مردم و نهادهای غیردولتی برمی آید ، سیاست سانسور در این رژیم نه برپایه حفظ سلامت اخلاقی جامعه ، بلکه به منظور محدود کردن دسترسی به اخبار و اطلاعات صحیح است . نکته جالب توجه آنکه وظیفه سانسور اخبار و رسانه بر عهده یک نهاد نظامی قرار داده شده و وزارت ارتباطات رژیم صهیونیستی که قاعدتا مسئول نظارت بر عملکرد وسایل ارتباط جمعی است ، مسئولیت خاصی در این رابطه ندارد .
هدف اصلی رژیم صهیونیستی از سانسور اطلاعات و اخبار ، محدود کردن رسانه ها در درج آزاد خبرها ، تحمیل تغییرات موضوعی و محتوایی در مطالب مندرج در رسانه ها است . تا بدین وسیله ، چهره ای شایسته و موقر از اسرائیل ، در تمام دنیا به نمایش درآید .
مآخذ :
- بولتن رویداد و گزارش ، مؤسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی - - علمی ندا ، 1386/11/13 ، سال دهم شماره 41 ، #شماره مسلسل 375 .
- www.mfa.gov.il.MFA/facts%20 About%20 Israel/cultre/the.
- http : //opennet.research/profiles/isarel.
- www.antiwar.com/hacohen/?artcleid=6894.
- www.foxnews.com/printer-friendly- wires/2006 Ju119/0,4675,Israel.
- warcensor ship,00.html.
- www.onlinecasionews.com/ocnv2-1/article/article.asp?id=13753.
- www. jpost.com/servlet/satellite? cid 1184613677658$$pagename=jpost/Jparticle/printer.
- http : //muse.jhu.edu/logion? uri=/ournals/israel-studies/v002/2.1abramson.html.
- www.guerrillanews.com/blogs/16908/israeli- proud-of-censorship-the-press?r=5.
- http : //dave-lucas. blogspot.com/2007/05/internet- cenrnet-censorship-coming- to-israel.html.
- http : //lifeinisrael.blogspot.com/2007/09/israel-and-syrian-censorship.html.
- www.hasretz.com/hasen/objects/pages/printArticleEn.jhtm? item No=993635.
- www.thirworldtraveler.com/Amy-Goodman/AkivaElderIsrael Journalist.html.
