دویر ( تپه )

تپه " دویر " در میان راه بین دو شهر قدس و غزه در مسافت 30 کیلومتری جنوب شرقی عسقلان واقع شده است . این تپه بزرگ در نزدیکی 40 متری کناره یا لبه تپه ممتد بین ساحل فلسطین و کوههای الخلیل واقع شده است .

بیشتر از آن که این تپه به جهت موقعیت شهر خیش کنعانی معروف باشد ، که ذکرش در رسائل تپه عمارنه رقمهای 328 ، 329 ، 332 ) از قرن 14 قبل از میلاد گذشته است . و نام خویش در لیست اسامی مصری از خانواده هجدهم و در منابع و مآخذ آشوری از عهد پادشاهی سناخریب سال 701 ق . م . وارد شده اند . و در تورات نیز از آن ذکری به میان آمده است .

کنکاش و تفحص در آن در خلال سالهای 1932 - 1938 زیرنظر ستارکی که قبل از پایان کار فوت کرد شروع شده و أولغا تفنل اقدام به نشر گزارشهای حفاریها نمود .

قدیمی ترین اشیأ کشف شده در غارهای کنده شده در صخره هایی که در - عصر سنگی مسی و ابتدای عصر برونزی قدیم ( یعنی حوالی 1400 سال پیش از میلاد ) می باشد . دلائل و شواهد زیادی اشاره بر سکونت در این مکان در 1300 سال قبل از میلاد دارد ، و اینکه این شهر به عنوان یک حصن و در عصر برونزی وسطی و جدید ( مابین قرنهای 18 - 14 قبل از میلاد ) استفاده می شده و تعدادی از بناهای عمومی و معبدی که بنایش سه بار تجدید بنا و مرمت شده به آن منضم گردیده است .

این شهر در اواخر قرن13 قبل از میلاد خراب شد و تا امروز مسؤول خرابی آن معلوم نگردیده است . و حفریات از شهر محصور شده دیگری کشف گردیده است که نشانه های آن در دوره مابین قرن دهم و هشتم قبل از میلاد دستخوش تحول و تغییر شده است . و بناها و اماکن مهم آن بیش از یک بار گشترس یافته است و این شهر نقش مهمی بعد از قرن ششم قبل از میلاد نداشته است .

این محل با خانه ها و مقابرش با آثار تاریخی و گرانبهای مکتوب و غیرمکتوب کشف شده غنی بوده و از مهمترین آنها تعدادی " خشتهای " مصری و تابوتهای گلی و سفالی که بر آن خط هیروغلیفیه وجود دارد و مجموعه ای از ظرفهایی که بر آن مکتوبات مصری از نوع هیراطیفی می باشد را می توان نام برد . البته مکتوبات کنعانی بر روی خنجر برونزی و ظرفهای سفالی ( دیگهای سفالی ) نیز دیده شده است . در آنجا همچنین مکتوبات آرامی متأخر که بر روی سفالهای شکسته پیدا شده و گفته می شود که نامه های حاکم شهر از قرن ششم قبل از میلاد می باشد .

مآخذ :

1. Isselin. R.S.J. and Tuffnel.D. : The City peposits at Tell ed Duweir, A summary of the stratification, Palestine Exploration Quartely, 1950.

Tuffnel.O. : Lachish in D.W. Thomased., Archaeology and old Testament Study, 1967.