خربة أم برج ( روستای - )

روستایی عربی است واقع در شمال غرب شهر خلیل و در شمال راه خلیل بیت جبرین و در شرق راه بیت جبرین - باب الواد ، که به وسیله راه شوسه با این دو جاده که به خلیل و بیت جبرین منتهی می شوند مرتبط است و با برخی روستاهای

[[ پرونده : | ج 2 ، ص 332 ، چپ ]]

مجاوزر مانند دیر نخاس ، نوبا ، فاراس ، صوریف بیت اولاو ترقومیا از طریق راههای کوهستانی متصل می شود ، ام برج یکی از روستاهای واقع در نقطه مرزی کرانه غربی است .

ویرانه ام برج در یک منطقه کوهستانی از دامنه غربی کوههای خلیل ساخته شده و بر تپه ای به بلندی 425 متر از سطح دریا که یکی از دامنه های غربی کوههای خلیل به شمار می رود قرار گرفته است . این تپه از سمت شمال و غرب به طرف آبراهی که به دره دروسیا منتهی می شود و شیب دارد که دره مزبور نیز به سمت شمال غرب کشیده شده است .

خانه های روستا از سنگهای تراشیده شده ساخته شده و به شکل طولانی و ساختمانهایش از شرق به غرب امتداد دارد . مساحت این روستا کم و از هرگونه خدمات و اماکن عمومی بی بهره بوده است ، ساکنانش از آب سه چاه واقع در شمال روستا استفاده می کردند . ام برج در اصل یک خرابه باستانی مشتمل بر دیواره ها ، غارها ، آب انبارها و سنگهای کنده شده است که در منطقه ای مملو از کتابهای باستانی و چاهها و غارها قرار گرفته است ( نک : خرابهها و اماکن باستانی ) ، از جمله خرابه های این روستا خرابه های واویه ، دیرموسی ، تل بیضاء ، قرما و ام سویه است و چاههایش عبارتند از : چاه سلفه فوقانی و سلفه زیرین و چاه هارون

مساحت زمینهای ام برج در حدود 1308 هکتار است که همگی در مالکیت ساکنان عرب این روستا قرار داشت و زمینهای روستا برای کشت حبوبات و درختان باردار مانند انگور و زیتون و برخی دیگر برای چرای دام مورد بهره برداری قرار می گرفت . کشاورزی این روستا بر آب باران متکی است و ساکنان روستا زندگی شان را از طریق کشاورزی و دامپروری می گذراندند .

درسال 1922 در حدود 100 تن در ام برج بسر می بردند که این رقم در سال 1945 به 140 تن و در سال 1961 به 250 تن رسید . صهیونیستها خانه های این روستا را در جریان اشغال کرانه غربی در سال 1967 ( نک : جنگ 1967 ) ویران کردند و ساکنانش را آواره ساختند .

مآخذ :

1. دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ، ج 5 ، ق 2 ، بیروت 1974 .
2. نقشه فلسطین : اندازه 000,501 ، تابلو بیت جبرین .