خالدی ، جمیل ( 1876 - 1952 )
یکی از دست اندرکاران و تحلیلگران مطبوعات فلسطین است . وی در سال 1910 با همکاری جمعی از روشنفکران برجسته در تاسیس مدرسه دستوری بیت المقدس شرکت کرد . و این اولین مدرسه جدید عربی فلسطین است که به منظور بالا بردن سطح آموزش عقب مانده اعراب در ایام حکومت عثمانی تاسیس شد .
وی در سال 1913 به عنوان سردبیر مجله الدستور و جانشین خلیل سکاکینی بنیان گذار آن و مدیر مدرسه تعیین گردید . این نشریه یکبار در هفته ( و به روایتی ماهی یکبار ) منتشر و بر روی " جیلاتین " به چاپ می رسید . هدف از تاسیس مجله آشنا ساختن دانش آموزان با روش روزنامه نگاری بود که در آن برهه از مهمترین شیوه های مردمی برای ابراز عقاید ملی و مقابله با دولت عثمانی و جنبش صهیونی یهودی به شمار می رفت که برای تسلط بر سرزمینهای عرب نشین به تدریج در فلسطین رخنه می کرد .
با وجود اینکه مجله آموزشگاهی ظاهری علمی و ادبی داشت ولی خالدی جوانان را به نوشتن موضوعات سیاسی ملی تشویق می کرد . این مجله تعلیم و تربیت تعدادی از دانش آموزان که در جنبش ملی و میدان مطبوعاتی دوران قیمومیت بریتانیا بر فلسطین ظاهر شدند ، سهم بسزایی داشت .
خالدی و دانش آموزانش در سال 1913 اقدام مقامات عثمانی مبنی بر توقیف نشریه ملی فلسطین ( 1911 - 1913 ) را که آن روزها با نشریه کامل ( 1910 - 1914 ) پیشگام انتقاد از نرمش دولت در قبال جنبش صهیونیست بود ، مورداعتراض قرار دادند . و دانش آموزان یک شماره از روزنامه فلسطین را در همبستگی با این نشریه منتشر کردند .
خالدی به هنگام جنگ جهانی اول ، ارتش عثمانی را منظم و سازماندهی کرد . و در طول سالهای جنگ مذکور در یافا باقی ماند . در دوران قیمومیت بریتانیا به عنوان بازرس فرهنگ تعیین گردید ، و در آن هنگام به تاسیس مدارس ابتدایی در روستاهای عرب نشین اقدام نمود . و بالاخره در سال 1935 بازنشست شده و در غزه چشم از جهان فروبست .
مآخذ :
- عودات ، یعقوب : من أعلام الفکر و الادب فی فلسطین ، عمان 1976 .
- خوری ، یوسف : الصحافة العربیة فی فلسطین ( 1876 - 1948 ) ، بیروت 1976 .