حمد ، محمدصالح ( 1913 - 1938 )
یکی از قسامیان و از برجسته ترین رهبران انقلاب 1936 - 1939 می باشد . کنیه او ابوخالد است . در شهرک سیلة الظهر در شهرستان جنین متولد شد . و در آنجا رشد و پرورش یافت . وی همراه با سه برادر خویش در کشاورزی و دامپروری در اطراف آن شهرک به فعالیت پرداخت .
در سن ده سالگی پس از اینکه یکی از برادران و خواهرش را بر اثر بیماری وبا که شهرک را فرا گرفته بود از دست داد برای امرار معاش به شهر حیفا رفت . در حیفا به کارهای متعددی اشتغال داشت . ابتدا به عنوان کارگر و پس از آن به عنوان فروشنده مشغول به کار شد . در آنجا با خلیل محمد عیسی ( عیسی ، خلیل محمد ) ( ابوابراهیم الکبیر ) و عبدالله الاصبح آشنا گردید و سپس در اوایل دهه سوم با شهیدشیخ عزالدین قسام ( نک : قسام ، عزالدین ) آشنا و نزد او قرآن و خطابه ( سخنوری ) فراگرفت . او یکی از قسامیان و از پنج نفر نخست بوده است .
شیخ عزالدین فرماندهی شبکه چریکها در شهر حیفا را به او واگذار کرد . و او از عهده این کار به خوبی برآمد . پس از به شهادت رسیدن شیخ قسام ( نک : انقلاب 1935 ) به همراه تعداد دیگری از قسامیان تا شروع انقلاب بزرگ فلسطین در سال 1936 از دیده ها پنهان شد . سپس به انقلابی بزرگ فلسطین سال 1936 پیوست . خود را در ابتدای انقلاب ابومصطفی شامی نامید و همراه با یارش عبدالله الاصبح گروههائی از انقلابیون در سلسله کوه جلیل رهبری کرد .
او تعدادی از مزدوران قیمومیت بریتانیا را کشت و همواره به منظور حمل و نقل سلاح و ساز و برگ برای مجاهدین بین فلسطین ، لبنان و سوریه در حال سفر بود .
فرماندهی منطقه نابلس به عهده او گذاشته شد . با نیروهای بریتانیا و گروههای صهیونیستی وارد نبردهای متعددی شد . مشهورترین آن نبردها نبرد سیدیس - جبع بود که شش ساعت تمام ادامه داشت و در آن هواپیماهای بریتانیا شرکت کردند و پیروزی در آن از آن انقلابیون عرب بود .
در ماه می سال 1938 در کنفرانس رهبران انقلاب فلسطیندر روستای دیر عسانه شرکت کرد ، نیروهای انگلیسی که تعدادشان زیاد بود آنان را به محاصره خود در آوردند . او توانست از محلی که محاصره شده بود فرار کند و به روستای سرطه برود . ولی با نیروی بریتانیائی دیگری که آنجا حلقه زده بود مواجه گردید . با آنها جنگید و با تعدادی از یارانش روز 18/5/1938 به شهادت رسید .
جنازه های ابوخالد و یارانش در حالی که با شاخه های زیتون پوشانیده شده بود به شهرک بدیه و از آنجا سیلة الظهر منتقل گردید . جنازه ها در قسمت باختری شهرک به خاک سپرده شدند . محل دفن آنان به صورت زیارتگاهی برای ساکنان شهرک و روستاهای مجاور درآمد ابوخالد به پارسائی ، شجاعت و ایثارگری در راه خدمت به میهن و ملت خود شهرت یافت .
مآخذ :
- دروزه ، محمدعزة : الحرکة العربیة الحدیثة ، بیروت 1901 .
- زعیتر ، اکرم : الحرکة الوطنیة الفلسطینیة ( 1935 - 1939 ) بیروت 1980 .
- زعیتر ، اکرم : وثائق الحرکة الوطنیة الفلسطینیة ( 1918 - 1939 ) بیروت 1979 .
- دباغ ، مصطفی مراد : بلادنا فلسطین ج 3 . ق 2 بیروت 1974 .
- یاسین ، صبحی : الثورة العربیة الکبری فی فلسطین ، قاهره 1967 .
