بلودان ( کنفرانس - 1937 )
در ماه ژوئیه سال 1937 گزارش کمیته پادشاهی ( بیل ) انتشار یافت که راه حل نهایی مسأله فلسطین را در تقسیم کشور به سه منطقه : دولت یهود ، منطقه تحت قیمومیت انگلیس و منطقه عربی که دربرگیرنده امیرنشین شرق رود اردن باشد ، پیشنهاد نمود . حکومت انگلیس اعلام کرد که این گزارش و همچنین طرح تقسیم فلسطین را پذیرفته و در پی به اجرا درآوردن آن می باشد . کمیته عالی عربی فلسطین ، پیشنهاد کمیته پادشاهی را نپذیرفت و تأکید نمود که در برابر تقسیم کشور مقاومت خواهد کرد و از ملت فلسطین خواهد خواست تا در راه حفظ یکپارچگی وطن خود تا سر حد مرگ ایستادگی کند .
کمیته عالی عربی کسب اطلاع کرد که بعضی از دولتهای رسمی عرب مایل به قبول طرح تقسیم بودند . بنابراین فورا با پادشاهان عرب و حکومتها و رهبرانشان تماس گرفت و از آنان خواست تا طرح تقسیم را نپذیرند و در این راستا هیأتهایی را نزد دولت های عربی و اسلامی و غربی در چهار گوشه جهان فرستاد تا برای مسأله فلسطین تبلیغ کنند و تصمیم اهالی این کشور مبنی بر نپذیرفتن طرح تقسیم را اعلام نمایند .
حکومت انگلیس کوششهای کمیته عالی عربی را با خشم و ناراحتی پذیرفت و در عین حال تلاشهایش را در تماس با بعضی از رهبران عرب در کشورهای عربی برای راضی گرداندن آنها به پذیرش و موافقت طرح تقسیم ادامه داد .
کمیته عالی عربی فلسطین از حکومت قیمومیت انگلیس خواست تا اجازه دهد یک کنگره عمومی عرب در بیت المقدس با حضور نمایندگان کشورهای عربی برپا شود تا ضمن بررسی اوضاع حاکم بر کشور ، اقداماتی در جهت حمایت از حقوق اعراب فلسطین اتخاذ کند . اما حکومت قیمومیت این درخواست را به این بهانه که تشکیل آن باعث تحریک مردم می شود نپذیرفت و تأکید کرد که اجازه برپایی هیچ گونه کنگره همگانی عرب در فلسطین را نخواهد داد .
اما کمیته عربی ، چون مصرانه در پی آن بود که رهبران دنیای عرب رأی همگانی خود را در نپذیرفتن تقسیم اعلام دارند و چون درصدد خنثی کردن تلاش انگلیس در جهت راضی گرداندن رهبران عرب به طرح تقسیم بود ، تماسهایی با کمیته های دفاع از فلسطین در عراق و سوریه برقرار نمود ( نک - : دفاع از فلسطین ، کمیته ) و خواهان برپایی یک کنگره همگانی عرب در شهرک بلودان ییلاق معروف سوریه گردید که نمایندگانی از فلسطین و دنیای عرب در آن حضور یابند .
در تاریخ 8/9/1937 این کنگره به ریاست ناجی السویدی ( نخست وزیر سابق عراق ) و با حضور 411 نماینده از مصر ، عراق ، سوریه و لبنان در بلودان برگزار شد . فلسطین نیز در این کنگره شرکت کرد و نمایندگی یک هیأت را که از سوی کمیته عالی عرب انتخاب شده بود به عهده داشت . اعضای این هیأت عبارت بودند از : محمد اسحاق درویشی ، عزة دروزة ، رشیدالحاج ابراهیم ، اکرم زعیتر ، صبحی الخضرأ ، محمدعلی الثمیمی و احمد الامام . همچنین امیر شکیب ارسلان از دروزیان لبنان و اسقف حریکة ، اسقف روم ارتدوکس در شهر حماة و محمدعلی علویه را به عنوان معاون و محمد عزة دروزه را به سمت دبیر کنگره انتخاب کردند و در حقیقت این اجلاس یکی از بزرگترین گردهمائیهای قومی اعراب بود .
شرکت کنندگان ، پایداری خود در برابر طرح تقسیم و خشم خود را نسبت به طرفداران این طرح اعلام داشتند و دولت یهودی را خطر بزرگی برای جهان عرب و یک پایگاه خارجی دانستند . کنگره ، چندین کمیته را مأمور کرد که طرحها و پیشنهادات مناسبی را ارایه دهند و همچنین پیشنهاداتی به کنگره تقدیم کنند که بهترین راه برای تضمین یکپارچگی صفوف اعراب و نپذیرفتن طرح تقسیم را تعیین نمایند .
[[ پرونده : | ج 1 ص 419 ]]
کنگره در جلسه پایانی ، قطعنامه زیر را تصویب کرد :
- فلسطین جزٔجدایی ناپذیر جهان عرب است .
- نپذیرفتن طرح تقسیم فلسطین و پایداری در برابر ایجاد یک دولت یهودی در فلسطین .
- لغو قیمومیت بریتانیا و اعلامیه بالفور ( نک - : بالفور ، اعلامیه ) و ضرورت انعقاد معاهده ای با انگلیس که استقلال فلسطین را به رسمیت بشناسد .
- قانون اساسی دولت مستقل ( فلسطین ) خواهد گفت که اقلیت و اکثریت از نظر حقوق و انجام وظایف یکسان هستند و برای آزادی عبادت و زیارت اماکن مقدسه و مانند این مسائل بر مبنای قانون اساسی و قوانین عمومی تأکید خواهد شد .
- ممنوعیت مهاجرت یهودیان و نیز واگذاری قوانین نقل و انتقالات اراضی به یهودیان .
- در صورت اصرار انگلیس بر اجرای طرح تقسیم ، تمام کشورهای عربی دست به تحریم کالاهای انگلیسی و یهودی خواهند زد .
کنسول انگلیس در دمشق در گزارش خود از کنگره بلودان نوشت که برخلاف انتظار ، افکار عمومی در کنگره چندان علیه انگلستان نبود ولی نسبت به صهیونیسم مخالفت شدیدی ابراز شد . این میانه روی را آن دسته از رجال سیاسی عرب بر کنگره تحمیل کردند که سعی داشتند سیاست درگیر نشدن با انگلستان را حفظ کنند که ناجی سویدی رئیس کنگره در رأس آنان بود . مع الوصف حدود 100 تن از شرکت کنندگان که بیشترشان را ملی گرایان سوری و فلسطینی تشکیل می دادند ، ناخشنودی خود را از " تصمیمات سطحی " کنگره ابراز داشتند و در نتیجه در 12 سپتامبر جلسه محرمانه ای تشکیل دادند تا برای مبارزه با سیاست جدید انگلستان دایر بر تقسیم فلسطین ، شیوه های مؤرتری اتخاذ کنند :
" شیوه ای که بیشتر از همه طرفدار داشت ، همانا حمله به اعراب و یهودیان وابسته به دولت انگلیس بود . طرفداران می گفتند اگر کارایی این شیوه خطرناک در عمل ثابت شود ، بعداً می توان شیوه های خطرناکتری علیه مقامات قیمومیت اتخاذ کرد . "
مآخذ :
- کیالی ، عبدالوهاب : تاریخ نوین فلسطین ، محمد جواهر کلام ، امیرکبیر ، تهران 1366 .
- الموسوعة الفلسطینیه : بلودان ( مؤتمر - 1937 ) جلد اول ، چاپ اول ، 1984 .
