آزادی‌بخش فلسطین ( جبهه - )

الف - تاریخچه :

در پی بروز اختلافات داخلی جبهه‌ی خلق برای آزادی فلسطین - فرماندهی کل به ویژه مخالفت ابوعباس و تعداد زیادی از اعضای این جبهه در مورد حمایت احمد جبریل از حمله سوریه به لبنان در ژوئن 1976 ، این اختلافات شدت گرفت به طوری که در سپتامبر 1976 ، این افراد سعی کردند احمد جبریل را به اتهام همکاری علیه نهضت مقاومت فلسطین از جبهه کنار بگذارند و ظاهراً کنترل جبهه خلق - فرماندهی کل را نیز به‌دست بگیرند .

از سویی دیگر در حالی که برای برقراری آتش‌بس در لبنان و جلب مخالفت کشورهای عربی علیه فعالیت‌های سوریه در این کشور تلاش می‌شد ، سازمان الصاعقه و ارتش سوریه سعی کردند کنترل جبهه خلق - فرماندهی کل را بار دیگر به‌دست احمد جبریل بدهند و جناح ابوعباس را نیز سرکوب کنند . ابوعباس و هم‌پیمانانش نیز علیه این تلاش‌ها مبارزه کردند و در آوریل 1977 ، یاسر عرفات این گروه را رسماً به دو گروه جبهه‌ی خلق آزادی‌بخش فلسطین - فرماندهی کل و جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین ، تقسیم کرد .

استمرار فعالیت‌های جبریل علیه ابوعباس و ادامه‌ی مخالفت‌ورزی جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین علیه سازمان الصاعقه و سوریه سبب شد که این تضاد و اختلاف از بین نرود . پس از اعلام آتش بین ابوعباس و بعضی از رهبران الصاعقه در تابستان 1977 بین طرفین صلحی ناپایدار برقرار گردید .

ادامه‌ی آرامش بین این دو جناح احتمالاً نتیجه‌ی قرارداد ترک مخاصمه سوریه و عراق بود . معذالک توسط طرفین برای به‌دست گرفتن مراکز و امکانات جبهه ، درگیری‌هایی در سپتامبر 1978 روی داد . در آن زمان ، بر سر یک موضوع دریایی در حوزه‌ی طایر ، درگیری‌هایی بین دو طرف به وقوع پیوست . در سال 1978 ، اختلاف بر سر سیاست‌های فتح در جنوب لبنان و در رابطه با نیروهای سازمان ملل ، جبهه‌ی ، آزادی‌بخش فلسطین را رو در روی عرفات و سازمان فتح قرار داد . رهبر ساف مصمم به تحمیل خط میانه‌روی در جنوب لبنان شده بود و بر آن بود تا از ایجاد مزاحمت علیه نیروهای میانجیگر سازمان ملل در لبنان جلوگیری کند . در ماه ژوئیه ، جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین تعداد زیادی از سربازان نیروهای میانجیگر سازمان ملل در لبنان را ربود ولی سازمان فتح موجبات آزادی آنها را فراهم کرد . مبارزه‌ای که بین این دو گروه بر سر آزادی آنها درگرفت یکی از خونبارترین درگیری‌های درونی فلسطینی بوده است .

برخورد میان فتح و جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین را می‌توان ناشی از اختلافات بین فتح و عراق دانست که بالاخره موجب شد فتح تصمیم بگیرد گروههای تحت‌الحمایه‌ی عراق را که این اعمال از آنها سر می‌زد ، سرکوب کند .

در 13 اوت 1978 جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین در اثر انفجاری که منجر به نابودی ساختمان مرکز فرماندهی این گروه در بیروت شد 75 نفر از نیروهای خود را از دست داد . این انفجار در مدت زمان کوتاهی که در آن گفت‌وگوهای دوجانبه و صلح‌امیز بین جناح‌های مختلف فلسطینی آغاز شده بود ، به‌وقوع پیوست ولی در نوامبر 1978 درگیری‌های دیگری رخ داد که این بار در نتیجه‌ی مختلف جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین با گفت‌وگو و مذاکره‌ی فتح با شاه‌حسین اردنی به‌وجود آمد و در پایان درگیری ، یکی از اعضای جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین به‌قتل رسید و چهار تن زخمی ، 16 نفر از آنها نیز دستگیر شدند .

ولی برای شرکت یافتن در اجلاس شورای ملی فلسطین در ژانویه 1979 ، بار دیگر آرامش برقررا گردید . در این اجلاس ، جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین نمایندگی خود را در کمیته‌ی اجرایی سازمان آزادی‌بخش فلسطین پذیرفت ، تا اینکه به این‌ترتیب بتواند مواضع خود و دیگر گروههای جبهه‌ی " رد " را در این گردهمایی بیان دارد . ولی این سازش نتوانست این گروه را - به‌علت تعداد کم اعضایش - در برابر گروه فتح قرار دهد . با این حال این جبهه ، طی دهه‌ی 80 و اوایل دهه‌ی 90 فعالیت‌های سیاسی و بعضا نظامی خود را در چهارچوب سیاست ساف انجام می‌داد .

ب - مواضع و خط‌مشی سیاسی :

جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین از طرفداران جبهه‌ی " رد " بود و با برنامه‌ی ملی فلسطین مبنی بر ایجاد یک کشور محدود فلسطینی در ساحل غربی و نوار غزه مخالفت می‌ورزید . این گروه با سوریه به علت انجام اقدامات ضدفلسطینی در جنگ لبنان و حمایت آن کشور از گروه رقیب خود جبهه‌ی خلق - فرماندهی کل مخالفت می‌کرد . بارها سخنگو یان ساف اعلام داشته‌اند که جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین تنها به دستور عراقی‌ها عمل می‌کند . با وجود اینکه نمی‌توان به این ادعا بدون شک و تردید نگریست ، ولی باید اعتراف کرد که جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین علاوه بر ایجاد روابط مستحکم با عراق با سیاست‌های این کشور نیز موافق بوده است . جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین با تمام جنبه‌های ابتکار صلح سادات مخالف ورزید ولی در سال 1372ه - . ش پس از آشکار شدن زمرمه‌ی مذاکره با اسرائیل و خودمختاری فلسطینی‌ها و همچنین روند سازش ، به عرفات پیوست و تا قبل از موضع‌گیری گروههای مخالف فلسطین نسبت به خودمختاری فلسطین ، از موضع عرفات حمایت می‌کرد .

ج - تشکیلات و سازماندهی :

در اواخر ژانویه 1978 فرماندهی کل جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین تصمیم گرفت سمت دبیرکلی این گروه را هر شش‌ماه در اختیار یکی از چهار نفر مسؤولان این جبهه که دو تن از آنها " طلعت توفیق " و " محمدالعباس " بودند قرار دهد و به این ترتیب همواره رهبری جبهه در اختیار یکی از این چهارنفر بود . علی‌رغم این تصمیم تا مدتی از طلعت توفیق به‌عنوان دبیرکل و از ابوعباس ( محمدالعباس ) به‌عنوان معاون وی یاد می‌شد . اما پس از آن ابوعباس به سمت دبیرکل جبهه انتخاب شد که هنوز هم ( 1373 - 1994 ) رهبری این جبهه را در اختیار دارد .

د - قرارگاهها و پایگاهها :

جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین در بغداد دفتری داشت و اردوگاه ابوغریب - از مسؤولان بالای حزب بعث عراق - در " جنت‌زوار " در غرب بغداد در اختیار پیرامون ابوعباس قرار داده شده بود . جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین در نزدیکی اردوگاه پناهندگان فلسطینی صبرا در بیروت نیز پایگاهی داشت که با تغییر و تحولات اردوگاهها و اوضاع داخلی لبنان کلیه پایگاههای رسمی این جبهه از لبنان برچیده شد و بیشتر نیروهای آن در پایگاههای ساف و یا در عراق مستقر شدند .

ه - - رهبران اصلی :

1. طلعت توفیق ( طلعت یعقوب ) طلعت توفیق اولین دبیرکل جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین بود و از طرف این گروه بیانیه‌های اجلاس تحکیم وحدت در طرابلس را امضا نمود .
2. محمدالعباس ( ابوعباس ) :

ابوعباس که قبلاً دومین شخصیت مهم جبهه‌ی خلق - فرماندهی کل بود پس از رهبری جناح مخالف و حمایت احمد جبریل از مداخله سوریه در لبنان ، معاون دبیرکل جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین شد و سپس به‌عنوان دبیرکل آن انتخاب گردید .

در سال 1979 جهت شرکت در اجلاس شورای ملی فلسطین از او به عنوان نماینده‌ی جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین دعوت شد تا در مورد به رسمیت شناختن گروه ساف تصمیم‌گیری نماید . ابوعباس معمولاً صرفدار خط‌مشی مسلحانه بود و در عملیات ربودن یک سرهنگ ارتش آمریکا که در سال 1975 توسط جبهه‌ی خلق - فرماندهی کل انجام گرفت ، دست داشت .

وی در تعداد دیگری عملیات خ ارجی دست داشته که مهم‌ترین آن ربودن یک کشتی ایتالیایی و گروگانگیری حدود 500 نفر از اتباع خارجی و شهروندان اسرائیلی سرنشین این کشتی بود که به‌دنبال این عملیات ابوعباس از سوی آمریکا در معرض اتهام و تحت تعقیب قرار گرفت . ( ن . ر : عباس ، محمد )

و - وضعیت نظامی و عملیاتی :

جبهه‌ی آزادیبخش فلسطین با وجود اینکه امکان انجام عملیات نظامی و چریکی علیه اسرائیل را داشت ولی به‌ندرت به چنین اقدامی مبادرت می‌ورزید و بیشتر مایل به انجام عملیات علیه منافع اسرائیل و یا حامیان آن در خارج از سرزمین‌های اشغالی فلسطین بود . چندین عملیات مهم این جبهه عبارتند از :

ژوئیه 1978 - در طایر 51 سرباز نیروهای میانجیگر سازمان ملل در لبنان توسط نیروهای این جبهه ربوده شدند ولی چندساعت بعد سازمان فتح آن را وادار به آزاد ساختن آنان نمود .

سپتامبر 1978 - سه چریک مسلح به‌سلح و نارنجک دستی به جنوب اسرائیل نفوذ کردند و سعی داشتند با اشغال شهرداری " کربات شمونه " و گروگان گرفتن کارمندان آن ، ده تن از همکاران زندانی خود را آزاد کنند . دو تن از آنان در نتیجه‌ی مداخله‌ی یک گشتی ارتش اسرائیل تسلیم شدند و نفر سوم نیز پس از درگیری اسیر گردید .

در سال 1985 یک کشتی ایتالیایی به نام " آشیله لائورو " که از بندر اسکندریه‌ی مصر به مقصد بندر اشدود اسرائیل در حرکت بود توسط نیروهای وابسته به این جبهه ربوده شد .

( نک : آشیله لائورو ، ماجرای کشتی - )

جبهه‌ی آزادی‌بخش فلسطین پس از انشعاب از جبهه‌ی خلق - فرماندهی کل علیه این جبهه و نیروهای الصاعقه ، و نظامیان ارتش سوریه به مقابله مسلحانه پرداخت و از سلاح‌های سنگین استفاده کرد . این سلاح‌ها توسط نیروهای عراقی که در آن زمان در لبنان بسر می‌بردند در اختیار آنها قرار داده شده بود . علاوه بر این سلاح‌های سبک و نارنجک دستی نیز جهت استفاده در عملیات چریکی در اختیار داشت .

تعداد نیروهای آن دقیقاً مشخص نشده ولی به طور تقریبی عناصر نظامی آن 100 نفر تخمین زده شده است .

مآخذ :

1. اسناد لانه جاسوسی ، شماره 43 ، دانشجویان مسلمان پیرو خط امام
2. موسوعة الفلسطینیة ، جلد دوم ، 1948 .